अलीकडेच करण्यात आलेल्या एका मोठ्या संशोधनात असे स्पष्ट झाले आहे की एकटेपणा आणि सामाजिक विलगीकरण (social isolation) कर्करोगग्रस्त रुग्णांसाठी जीवघेणे ठरू शकते. या अभ्यासानुसार, एकटेपणामुळे केवळ कर्करोगामुळेच नव्हे, तर इतर कोणत्याही कारणाने मृत्यू होण्याचा धोका लक्षणीयरीत्या वाढतो. कनडातील टोरांटो विद्यापीठातील शास्त्रज्ञांच्या नेतृत्वाखाली करण्यात आलेल्या या संशोधनात १३ स्वतंत्र अभ्यासांचा डेटा एकत्र करून विश्लेषण करण्यात आले. या सर्व अभ्यासांमध्ये एकूण १५ लाखांहून अधिक कर्करोग रुग्णांची माहिती समाविष्ट होती. या आकडेवारीच्या आधारे संशोधकांनी निष्कर्ष काढला की कर्करोगाशी झुंज देणाऱ्या लोकांमध्ये एकटेपणा अत्यंत सामान्य समस्या आहे.
संशोधनाच्या निष्कर्षांनुसार, एकटेपणामुळे कर्करोगामुळे मृत्यू होण्याचा धोका सुमारे ११ टक्क्यांनी वाढतो. हे निष्कर्ष विविध अभ्यासांच्या प्रमाण, पद्धती आणि कालावधी लक्षात घेऊन काढले गेले आहेत. बीएमजे ऑन्कोलॉजी (BMJ Oncology) या मुक्त प्रवेश असलेल्या जर्नलमध्ये प्रसिद्ध झालेल्या लेखात संशोधकांनी नमूद केले की, “एकटेपणा आणि सामाजिक अलगावाचा कर्करोगावर होणारा परिणाम हा केवळ शारीरिक कारणांवर किंवा उपचारपद्धतीवर अवलंबून नसून, तो रुग्णांच्या एकूण आरोग्य आणि मानसिक स्थितीवर वेगळ्या पद्धतीने परिणाम करतो.”
हेही वाचा..
प्रसिद्ध अभिनेते पंकज धीर यांचे निधन
जदयूची ५७ उमेदवारांची पहिली यादी जाहीर
सोनम वांगचुक याचिका : २९ ऑक्टोबरला सुनावणी
माजी सैनिक, त्यांच्या घरच्यांच्या आर्थिक मदतीत १०० टक्के वाढ
एकटेपणाचे परिणाम अनेक स्तरांवर दिसतात. सर्वप्रथम, शरीराच्या प्रतिकारशक्तीवर त्याचा विपरीत परिणाम होतो. एकटेपणामुळे ताणतणाव वाढतो, ज्यामुळे शरीराची रोगप्रतिकारक शक्ती कमी होते आणि सूज (inflammation) सारख्या समस्या वाढतात. या शारीरिक बदलांमुळे रोग अधिक गंभीर स्वरूप धारण करू शकतो. कर्करोगग्रस्त रुग्णांना मानसिक आणि भावनिक त्रासही मोठ्या प्रमाणात सहन करावा लागतो. उपचारांच्या काळात शरीरावर झालेले बदल — जसे की केस गळणे, चेहऱ्याचा बदल, थकवा — यामुळे ते समाजापासून वेगळे वाटू लागतात. त्यामुळे मनोबल कमी होते आणि आत्मविश्वास गमावला जातो.
कर्करोगाचा उपचार अनेकदा महिने- महिने चालतो, ज्यात रुग्णांना थकवा, झोपेची समस्या, आणि मानसिक थकवा जाणवतो. त्यामुळे ते सामाजिक कार्यक्रमांपासून दुरावतात आणि मित्रपरिवाराशी संबंध कमी होतात. सतत हॉस्पिटलला जाणे आणि उपचारांच्या प्रक्रियेत गुंतून राहणे यामुळे त्यांचे सामान्य जीवनमान विस्कळीत होते. संशोधकांनी या परिस्थितीला अत्यंत गंभीर मानले आहे आणि असे सुचवले आहे की, जर पुढील संशोधनांनी हे निष्कर्ष अधिक दृढ केले, तर कर्करोगाच्या उपचारादरम्यान रुग्णांच्या एकटेपणा आणि मानसिक स्थितीचे मूल्यमापन करणे आवश्यक ठरेल. असे केल्यास रुग्णांना उत्तम जीवनमान मिळेल, तसेच त्यांच्या रोगाशी लढण्याची मानसिक आणि शारीरिक ताकदही वाढेल.