नॅशनल कौन्सिल ऑफ अप्लाइड इकॉनॉमिक रिसर्च (NCAER) च्या नव्या अहवालात म्हटले आहे की भारतात अधिक रोजगार निर्मितीसाठी दोन गोष्टी सर्वात आवश्यक आहेत. लोकांना चांगले कौशल्य (स्किल) देणे आणि लघुउद्योगांची क्षमता वाढवणे. हा अहवाल प्रा. फरझाना अफरीदी आणि त्यांच्या टीमने तयार केला आहे. अहवालात नमूद करण्यात आले आहे की भारताने आपल्या कार्यबलाची संख्या आणि गुणवत्ता दोन्ही वाढवण्याची गरज आहे.
अहवालानुसार, सध्या रोजगार वाढण्याचे मुख्य कारण स्व-रोजगारात झालेली वाढ आहे, तर कुशल कामगारांची संख्या अत्यंत धीम्या गतीने वाढत आहे. आणि जर भारताने वस्त्रोद्योग, चप्पल/बूट उद्योग, फूड प्रोसेसिंग यांसारख्या श्रमप्रधान उद्योगांमध्ये आणि सेवा क्षेत्रात रोजगार वाढवले, तर देशाचा GDP जवळपास ८ टक्के स्थिर गतीने वाढू शकतो, जे ‘विकसित भारत’ या उद्दिष्टासाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे. NCAER चे उपाध्यक्ष मनीष सभरवाल म्हणाले की भारत जगातील तिसरी सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था बनण्याच्या मार्गावर आहे. जरी प्रति व्यक्ति उत्पन्नाच्या बाबतीत भारताचा क्रमांक १२८वा असला, तरी हे भारतासाठी रोजगार वाढवण्याचे आणि सर्वांना सोबत घेऊन पुढे जाण्याचे मोठे संधीसाधन आहे.
हेही वाचा..
मायक्रोसॉफ्टकडून सायबरक्राईम तपासासाठी एआय प्लॅटफॉर्म सादर
बांगलादेशत हिंसाचार थांबता थांबेना
प्रोफेसर अफरीदी म्हणाल्या की भारतात लोक बहुतेक वेळा स्वतःचा व्यवसाय फक्त त्यामुळे करतात कारण त्यांच्या समोर पर्याय कमी असतात. जसे लहान शेतकरी कमी साधनांवर काम करतात, तसेच लघुउद्योग सुद्धा कमी भांडवल, कमी तंत्रज्ञान आणि कमी उत्पादकता यांसह काम करतात. त्यामुळे भविष्यात सर्वाधिक रोजगार लघुउद्योगांमधूनच मिळतील, म्हणून भारताने त्यांच्या क्षमतेवर लक्ष केंद्रित केले पाहिजे. अहवालात सांगितले आहे की नवी तंत्रज्ञान आणि AI (कृत्रिम बुद्धिमत्ता) आल्याने भारतीय कामगारांना नवे कौशल्य शिकण्याची गरज आणखी वाढली आहे. जर भारतात कुशल कामगारांची संख्या १२ टक्क्यांनी वाढवली, तर २०३० पर्यंत रोजगारात १३ टक्क्यांहून अधिक वाढ होऊ शकते.
अहवालानुसार, जर कुशल कामगारांची संख्या ९ टक्क्यांनी वाढली, तर २०३० पर्यंत सुमारे ९३ लाख नवीन नोकऱ्या निर्माण होऊ शकतात. त्यासोबतच वस्त्रोद्योग, चप्पल/बूट उद्योग आणि फूड प्रोसेसिंग यांना चालना देणे, तसेच पर्यटन, शिक्षण आणि आरोग्य या सेवाक्षेत्रांना बळकटी देणे, यामुळे मोठ्या प्रमाणावर रोजगार संधी निर्माण होऊ शकतात.