आपल्या शरीरात रक्त वाहतूकच जीवनाची सातत्य टिकवते, आणि या वाहतुकीला दिशा देण्याचे काम धमनी करतात. यांना शरीराच्या जीवनाच्या नद्यांशी तुलना केली जाते, कारण ज्या प्रमाणे नद्या शेतीला पोषण देतात, त्याचप्रमाणे धमनी संपूर्ण शरीरातील ऊतकांपर्यंत ऑक्सिजन आणि पोषक तत्व पोहोचवतात. हृदयापासून ऑक्सिजनयुक्त रक्त शरीराच्या प्रत्येक कोपऱ्यात पोहोचवणे हे धमनींचे मुख्य कार्य आहे. या धमनींच्या भिंती जाड आणि लवचीक असतात, ज्यामुळे त्या उच्च रक्तदाब सहन करू शकतात. महाधमनी ही सर्वात मोठी धमनी आहे, तर संपूर्ण शरीरात ग्रीवा, वृक्क, यकृत, फुफ्फुस, वरिष्ठ (ऊरू) आणि रेडियल अशा विविध धमनी विशिष्ट अवयवांपर्यंत रक्त पोहोचवतात.
धमनी रक्तदाब नियंत्रित ठेवण्यात, शरीराचे तापमान आणि ऊर्जा संतुलन टिकवण्यातही योगदान देतात. जर धमनी अडथळा निर्माण झाल्यास हृदय, मेंदू आणि इतर अवयवांपर्यंत ऑक्सिजन पोहोचत नाही, ज्यामुळे जीवन संकटात येऊ शकते. धमनींशी संबंधित आजार जसे की धमनींमध्ये चरबी आणि कॅल्शियम जमा होणे, परिधीय धमनी रोग, एन्यूरिझम आणि स्ट्रोक आजकाल सामान्य झाले आहेत, ज्यांपैकी बहुतेक कारणे जीवनशैली आणि आहाराशी संबंधित आहेत. पण आयुर्वेद आणि घरगुती उपायांद्वारे धमनींचे आरोग्य टिकवता येते.
हेही वाचा..
जगातील चांदी खेचून घेणारा हस्तर कोण?
“पंतप्रधान मोदी आणि ट्रम्प यांच्यात कोणताही फोन कॉल झालेला नाही!”
दिवंगत विनय आपटे यांच्या स्मृतिदिनानिमित्त शॉर्ट फिल्म स्पर्धेचे आयोजन
लसूण नैसर्गिक रक्तशोधक मानले जाते, जे कोलेस्ट्रॉल कमी करून ब्लॉकेज टाळते. लिंबू आणि मध चरबी वितळवण्यास मदत करतात. आले, त्रिफळा, गिलोय आणि अर्जुन छाल यासारख्या औषधांनी रक्त प्रवाह सुरळीत राहतो आणि धमनी लवचीक राहतात. अनुलोम-विलोम आणि कपालभाति प्राणायामासोबत दररोज ३० मिनिटांची चाल धमनींची ताकद वाढवते. सफरचंद आणि डाळिंब यांसारख्या फळांमधील अँटीऑक्सिडंट सूज कमी करतात, तर तांबेच्या बरणीत ठेवलेले पाणी रक्त शुद्ध करते. आयुर्वेद म्हणतो, शुद्ध रक्त म्हणजे दीर्घायुष्याचा पाया. म्हणून, धमनींची काळजी घेणे म्हणजे केवळ हृदयाचेच नाही, तर संपूर्ण जीवनाचे आरोग्य टिकवण्याची गुरुकिल्ली आहे.