प्राचीन भारतीय पद्धतीतील योगामध्ये प्रत्येक शारीरिक आणि मानसिक समस्येवर उपाय आहे, आणि ते आरोग्य सुधारण्यासही मदत करते. यामधील एक महत्त्वाचे आसन म्हणजे ‘सेतु बंध सर्वांगासन’, ज्याला इंग्रजीत ब्रिज पोझ असेही म्हणतात. हे आसन कमरदुखी, थायरॉईडसह अनेक तक्रारी दूर करण्यात प्रभावी मानले जाते. हे आसन मणक्याचे हाड (रीढ), हॅमस्ट्रिंग्स, ग्लूट्स (नितंब) आणि खांदे मजबूत करतं. यासोबतच, छाती आणि फुफ्फुसांचे विस्तार करून श्वास घेण्याची क्षमता वाढवते.
भारत सरकारच्या आयुष मंत्रालयानुसार, सेतु बंध सर्वांगासन नियमितपणे केल्याने कमरदुखी आणि पाठीच्या खालच्या भागातील जकडणूक कमी होऊ शकते. हे आसन थायरॉईड ग्रंथीला उत्तेजित करते, ज्यामुळे हार्मोन्सचे संतुलन सुधारते. याशिवाय, हे आसन तणाव, चिंता आणि नैराश्य कमी करण्यात मदत करते. हे पचनतंत्र सुधारते, रक्ताभिसरण वाढवते आणि महिलांमध्ये मासिक पाळीशी संबंधित त्रासांवरही उपयुक्त आहे.
हेही वाचा..
धर्मांतर, लोकसंख्यात्मक बदलांविरोधात जागृती आवश्यक
हिमाचलमध्ये मान्सूनच्या कहरामुळे आतापर्यंत ७८ जणांचा मृत्यू
ब्रिक्स देशांनी पहलगाम दहशतवादी हल्ल्याचा केला निषेध
अमरनाथ यात्रा: ८,६०५ यात्रेकरूंची सहावी तुकडी जम्मूहून रवाना
सेतु बंध सर्वांगासन करण्याची योग्य पद्धत :
योगतज्ज्ञ सांगतात की हे आसन करताना खालील प्रमाणे करावे : सर्वप्रथम पाठीवर झोपा आणि दोन्ही हात शरीराच्या दोन्ही बाजूंना ठेवा. हातांचे तळवे जमिनीवर असावेत. दोन्ही पाय गुडघ्यांपासून वाका आणि पाय कंबरेच्या जवळ जमिनीवर स्थिर ठेवा. आता हळूहळू श्वास घेत कंबरेचा भाग वर उचला, म्हणजे संपूर्ण शरीराचे स्वरूप एका पुलासारखे दिसेल. यावेळी खांदे आणि डोके जमिनीवरच राहतील. या स्थितीत १०-१५ सेकंद थांबा आणि नियमित श्वास घेत रहा. नंतर हळूहळू श्वास सोडत कंबरेला परत जमिनीवर आणा. ही प्रक्रिया ३ ते ५ वेळा करा.
नियमित सराव केल्यास हे आसन शारीरिक व मानसिक आरोग्यासाठी खूप फायदेशीर ठरते. मात्र तज्ज्ञ काही सावधगिरीच्या सूचना देतात : जर तुमच्या मान, पाठ किंवा खांद्यामध्ये इजा असेल तर हे आसन करू नये. गर्भवती महिलांनी हे आसन टाळावे. नेहमी रिकाम्या पोटी हे आसन करावे. जास्त ताकद लावू नये. कोणतीही आरोग्यविषयक अडचण असल्यास डॉक्टर अथवा योगतज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा. योगातील हे आसन केवळ एक शरीरव्यास नव्हे, तर एक संपूर्ण आरोग्य सुधारक साधन ठरू शकते, असे योगतज्ज्ञांचे मत आहे.
