‘ऑपरेशन सिंदूर’ दरम्यान डिजिटल मीडियावर १,४०० पेक्षा जास्त URL (वेब लिंक्स) ब्लॉक करण्याचे आदेश केंद्र सरकारने जारी केले आहेत. या URL द्वारे खोट्या, भ्रामक, भारतविरोधी बातम्या, धार्मिकतेला चिथावणाऱ्या पोस्ट्स (ज्यांचे बरेचसे स्त्रोत पाकिस्तानमधील सोशल मीडिया अकाउंट्स होते) आणि भारतीय सशस्त्र दलांविरुद्ध उचकावणारी सामग्री पसरवली जात होती. ही माहिती बुधवारी संसदेत देण्यात आली. रेल्वे आणि इलेक्ट्रॉनिक्स व माहिती तंत्रज्ञान मंत्री अश्विनी वैष्णव यांनी लोकसभेत एका प्रश्नाच्या लेखी उत्तरात सांगितले की, पहलगाम दहशतवादी हल्ला आणि ‘ऑपरेशन सिंदूर’च्या काळात काही सोशल मीडिया हँडल्स (ज्यापैकी बरेच भारताबाहेरून चालवले जात होते) खोट्या आणि संभाव्यतः घातक माहितीचा सक्रिय प्रचार करत होते.
त्यांनी सांगितले, “माहिती तंत्रज्ञान अधिनियम, २००० च्या कलम ६९ए अंतर्गत, भारताची सार्वभौमता, अखंडता, सुरक्षा, संरक्षण व सार्वजनिक सुव्यवस्थेच्या हितासाठी वेबसाइट्स, सोशल मीडिया हँडल्स आणि पोस्ट्स ब्लॉक करण्याचे आवश्यक आदेश सरकारने जारी केले आहेत.” २६ एप्रिल २०२५ रोजी माहिती व प्रसारण मंत्रालयाने राष्ट्रीय सुरक्षेच्या हितासाठी, संरक्षण मोहिमा आणि सुरक्षा दलांच्या हालचालींचे थेट प्रक्षेपण (live telecast) न करण्याचा सल्ला सर्व मीडिया चॅनेल्सना दिला होता. ‘ऑपरेशन सिंदूर’ दरम्यान, विविध शासकीय यंत्रणांमध्ये समन्वय साधण्यासाठी एक केंद्रीय नियंत्रण कक्ष (Central Control Room) स्थापन करण्यात आला होता. हा कक्ष २४ तास, सातही दिवस कार्यरत होता आणि सर्व मीडिया संबंधित घटकांना रिअल टाइम माहिती देण्याचे काम करत होता.
हेही वाचा..
विरोधक फक्त मतांच्या राजकारणात गुंतलेत
किसान सन्मान निधीची पुढची हप्ता २ ऑगस्टला
मानव तस्करी, धर्मांतर प्रकरणी अटकेतील युवकाची जामीन याचिका फेटाळली
गर्भाशयात नाहीतर महिलेच्या यकृतात बाळाची वाढ, भारतातील पहिले प्रकरण!
केंद्रीय मंत्र्यांनी पुढे सांगितले की, या नियंत्रण कक्षात भारतीय लष्कर, नौदल आणि हवाई दलाचे नोडल प्रतिनिधी, सरकारी मीडिया यंत्रणांचे अधिकारी आणि प्रेस इन्फॉर्मेशन ब्युरो (PIB) चे अधिकारी सहभागी होते. सोशल मीडियावरून खोट्या बातम्या आणि दिशाभूल करणारी माहिती पसरवणाऱ्या हँडल्स आणि पोस्ट्सची सक्रियपणे ओळख करण्यात आली. वैष्णव यांनी सांगितले, “PIB अंतर्गत कार्यरत फैक्ट चेक युनिटने (FCU) बनावट छायाचित्रे, संपादित व्हिडिओ, भ्रामक विधाने तसेच ऑपरेशनच्या उद्दिष्टांवर, सरकारी यंत्रणांवर किंवा सुरक्षा दलांवर टीका करणाऱ्या कुठल्याही छेडछाडीच्या सामग्रीचा शोध घेण्यासाठी सोशल मीडिया आणि ऑनलाइन न्यूज स्रोतांची रिअल टाइम तपासणी केली.”
ही युनिट पाकिस्तानकडून भारत व भारतीय सशस्त्र दलांविरुद्ध चालवलेल्या दुष्प्रचाराचा पर्दाफाश करत होती आणि अशा खोट्या पोस्ट्सवर तथ्य-तपासणीनंतर उत्तर देणारी माहिती प्रसिद्ध करत होती. याव्यतिरिक्त, ‘ऑपरेशन सिंदूर’शी संबंधित जे खोटे आणि भ्रामक मजकूर होते व ज्यांची तथ्यतपासणी FCU ने केली होती, त्यांचे लिंक संबंधित मध्यस्थ संस्थांसोबत तात्काळ शेअर करण्यात आले, जेणेकरून आवश्यक ती कारवाई करता येईल.
