नॅशनल पेमेंट्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया (NPCI) ने अलीकडेच न्यूमेरिक UPI आयडी सोल्यूशनवर नवीन मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केली आहेत ज्याचा उद्देश UPI नंबरसह पेमेंटसाठी ग्राहकांचा अनुभव वाढवणे आहे. नवीन मार्गदर्शक तत्त्वे १ एप्रिलपासून लागू होतील.
UPI सदस्य बँका, UPI अॅप्स आणि तृतीय पक्ष प्रदात्यांसाठी या नवीन मार्गदर्शक तत्त्वांचे पालन करणे अनिवार्य असेल.
नवीन मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, निष्क्रिय मोबाइल नंबरशी जोडलेला UPI आयडी देखील निष्क्रिय होईल. जर कोणत्याही UPI वापरकर्त्याचा बँकेत नोंदणीकृत मोबाईल नंबर बराच काळ निष्क्रिय असेल तर वापरकर्त्याचा UPI आयडी देखील अनलिंक होईल आणि वापरकर्ता UPI सेवा वापरू शकणार नाही.
अशा परिस्थितीत, UPI सेवा वापरणाऱ्या प्रत्येक वापरकर्त्याला त्याच्या बँकेत नोंदणीकृत मोबाइल नंबर सक्रिय असल्याची खात्री करावी लागेल.
जर बँकेचे रेकॉर्ड योग्य मोबाईल नंबरसह अपडेट केले गेले तरच UPI सेवा कोणत्याही अडचणीशिवाय वापरता येईल. निष्क्रिय किंवा पुन्हा नियुक्त केलेले मोबाइल नंबर त्यांच्याशी जोडलेल्या UPI सेवेमध्ये समस्या निर्माण करू शकतात.
दूरसंचार विभागाच्या नियमांनुसार, जर डिस्कनेक्ट केले तर, ९० दिवसांनंतर मोबाईल नंबर नवीन वापरकर्त्याला दिला जाऊ शकतो. जर एखाद्या ग्राहकाचा मोबाईल नंबर कॉल, मेसेज किंवा डेटासाठी वापरला जात नसेल, तर टेलिकॉम प्रोव्हायडर्सकडून तो नंबर निष्क्रिय केला जातो. या संख्यांना पुनर्नवीनीकरण केलेले किंवा मंथन केलेले संख्या म्हणतात.
नवीन मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, वापरकर्त्याचा बँक-सत्यापित मोबाइल नंबर वापरकर्त्याचा UPI ओळखकर्ता म्हणून काम करेल. ज्याद्वारे वापरकर्ता वेगवेगळे UPI अॅप्स वापरू शकतो.
दुसरीकडे, पुनर्वापरित किंवा सुधारित क्रमांकांमुळे होणाऱ्या चुका टाळण्यासाठी बँका आणि UPI अनुप्रयोगांना दर आठवड्याला त्यांचे मोबाइल नंबर रेकॉर्ड अपडेट करावे लागतील.
अंकीय UPI आयडी देण्यापूर्वी अॅप्लिकेशनला वापरकर्त्याची परवानगी घ्यावी लागेल. वापरकर्त्यांनी या वैशिष्ट्यासाठी सक्रियपणे निवड करणे आवश्यक आहे, ते डीफॉल्टनुसार निवड रद्द केले जाते.
जर NPCI पडताळणीमध्ये काही विलंब झाला तर, UPI अॅप्लिकेशन्स तात्पुरते संख्यात्मक UPI आयडीशी संबंधित समस्या अंतर्गतरित्या सोडवू शकतात. तपासणीच्या उद्देशाने या प्रकरणांचे दस्तऐवजीकरण करून दरमहा एनपीसीआयला अहवाल देणे आवश्यक असेल.
