आयुर्वेदात कडूलिंबाच्या पानांपासून ते फुलांपर्यंत, फांद्या आणि फळांपर्यंत सर्वच घटक अत्यंत उपयोगी मानले जातात. नीमामध्ये अनेक रोगांवर उपाय दडलेला आहे. हे केवळ यकृत (लिव्हर) शुद्ध करण्याचे कार्य करत नाही, तर चेहऱ्यावरील मुरुम, डाग आणि काळेपणा दूर करण्यासही मदत करते. भारत सरकारच्या आयुष मंत्रालयाने नीमाला “निसर्गाचे अमूल्य वरदान” म्हटले आहे. कडूलिंबाची कडू चव जरी अनेकांना आवडत नसली तरी ती शरीरासाठी अत्यंत गुणकारी आहे. शतकानुशतके आयुर्वेदात याचा वापर होत आला आहे. कडूलिंबाची पाने यकृतातील विषारी घटक बाहेर टाकण्यास अचूक ठरतात. दररोज सकाळी ५ ते ७ नीमाची पाने चावून खाणे किंवा त्यांचा रस पिणे यामुळे लिव्हर स्वच्छ राहते, पचनशक्ती वाढते आणि शरीरात ऊर्जा येते. नीम यकृताच्या कार्यक्षमतेत सुधारणा करून थकवा आणि आळस दूर करतो.
वाईट कोलेस्टेरॉल कमी करण्यासाठीही कडूलिंब महत्त्वाचा आहे. त्यातील अँटिऑक्सिडंट आणि दाहशामक (anti-inflammatory) गुणधर्म रक्तवाहिन्यांतील घाण साफ करतात. त्यामुळे हृदयरोगाचा धोका कमी होतो आणि रक्ताभिसरण सुधारते. त्वचेच्या सौंदर्यासाठीही नीम रामबाण उपाय मानला जातो. मुरुम, डाग-धब्बे आणि पिंपल्सने त्रस्त असलेल्या लोकांसाठी कडूलिंबाच्या पानांचा लेप लावणे किंवा त्याचा रस पिणे आयुर्वेदाचार्य सुचवतात. नीमात असलेले ‘अझाडिरेक्टिन’ (Azadirachtin) नावाचे घटक जंतूंना नष्ट करतात आणि त्वचा स्वच्छ ठेवतात.
हेही वाचा..
बारामुलामध्ये दहशतवादविरोधी मोठी कारवाई
शबरीमला सोनं चोरी प्रकरण : माजी टीडीबी सचिवांची याचिका फेटाळली
संशोधनाला लक्झरी नव्हे, तर राष्ट्रीय गरज म्हणून पाहावे
१२,००० कोटींच्या मनी लाँड्रिंग प्रकरणात जेपी इन्फ्राटेक लिमिटेडचे मनोज गौर यांना अटक
दररोजच्या दिनचर्येत नीमाचा समावेश करणे अत्यंत फायदेशीर आहे. हे स्वस्त, सुरक्षित आणि नैसर्गिक उपचार आहे. कडूलिंबाच्या पाण्याने चेहरा धुतल्यास त्वचेवर नैसर्गिक तेज येते आणि मुरुम कमी होतात. केवळ थंडीतच नव्हे तर उन्हाळा आणि पावसाळ्यातही नीमाचे सेवन लाभदायी ठरते. कडूलिंबाची पाने उकळून तयार केलेला काढा पिणे किंवा त्याच्या फुलांचा शरबत सेवन करणे शरीरातील सर्व विषारी घटक बाहेर काढण्यास मदत करते. सकाळी रिकाम्या पोटी हे घेतल्यास संपूर्ण शरीराचे डिटॉक्सिफिकेशन होते. तथापि, सेवन करण्यापूर्वी आयुर्वेदिक वैद्यांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे.
