विज्ञान आणि तंत्रज्ञान राज्यमंत्री जितेंद्र सिंह यांनी सांगितले की, भारतीय अवकाश संशोधन संस्था (इस्रो) ने मागील १० वर्षांत परदेशी उपग्रह प्रक्षेपणातून ४३९ दशलक्ष डॉलर्सचे उत्पन्न मिळवले आहे. लोकसभेत एका लेखी उत्तरात सिंह म्हणाले, “जानेवारी २०१५ ते डिसेंबर २०२४ या कालावधीत इस्रोच्या पीएसएलवी, एलव्हीएम३ आणि एसएसएलव्ही प्रक्षेपण वाहनांवर व्यावसायिक तत्त्वावर एकूण ३९३ परदेशी उपग्रह आणि३ भारतीय ग्राहक उपग्रह प्रक्षेपित करण्यात आले आहेत.”
केंद्रीय मंत्र्यांनी सांगितले की, या कालावधीत परदेशी उपग्रह प्रक्षेपणांमधून सरकारला मिळालेली विदेशी चलनातील कमाई अंदाजे १४३ दशलक्ष डॉलर्स आणि २७२ दशलक्ष युरो इतकी आहे. सध्याच्या विनिमय दरानुसार २७२ दशलक्ष युरो जवळपास २९६ दशलक्ष डॉलर्सच्या बरोबरीचे आहेत. २०१४ पासून भारताने ३४ देशांचे उपग्रह प्रक्षेपित केले आहेत.
हेही वाचा..
पाकसरकारच्या हट्टीपणामुळे आम्ही सर्व २१४ लष्करी बंधकांना ठार मारले!
शरद पवारांचे पंतप्रधान मोदींना पत्र, कौतुक करत मानले आभार!
पंजाब: दुचाकीवरून आलेल्या दोन तरुणांचा मंदिरावर ग्रेनेड हल्ला!
हमासचे केले समर्थन; कोलंबिया विद्यापीठातील भारतीय विद्यार्थिनी अमेरिकेतून घरी परतली
एकूण परदेशी उपग्रहांपैकी, अमेरिकेचे २३२ उपग्रह आहेत, जे सर्वाधिक आहेत. इतर देशांमध्ये यूकेचे ८३ सिंगापूरचे १९, कॅनडाचे ८ , कोरियाचे ५ , लक्झेंबर्गचे ४ , इटलीचे ४ , जर्मनीचे ३ , बेल्जियमचे ३ , फिनलंडचे ३ , फ्रान्सचे ३ , स्वित्झर्लंडचे २ , नेदरलँडचे २ , जपानचे २ , इस्रायलचे २ स्पेनचे २ , ऑस्ट्रेलियाचा १ , संयुक्त अरब अमिरातीचा १ आणि ऑस्ट्रियाचा१ उपग्रह आहे.
केंद्रीय मंत्र्यांनी संसदेला माहिती दिली की इस्रोने ६१ देशांसोबत परदेशी अवकाश संस्था आणि बहुपक्षीय संस्थांशी सहकार्य केले आहे. ते म्हणाले, “सध्या ६१ देश आणि पाच बहुपक्षीय संस्थांसोबत अवकाश सहकार्य करार करण्यात आले आहेत. या सहकार्याचे मुख्य क्षेत्र उपग्रह रिमोट सेन्सिंग, उपग्रह नेव्हिगेशन, उपग्रह संप्रेषण, अवकाश विज्ञान आणि ग्रह अन्वेषण तसेच क्षमता विकास यामध्ये आहेत.”
इस्रोने नासासोबत ‘निसार (नासा-इस्रो सिंथेटिक अपर्चर रडार)’ या संयुक्त उपग्रह मोहिमेसाठी भागीदारी केली आहे, जी आता प्रगत टप्प्यावर आहे. सीएनईएस (फ्रेंच नॅशनल स्पेस एजन्सी) सोबत इस्रोने ‘तृष्णा (थर्मल इन्फ्रारेड इमेजिंग सॅटेलाइट फॉर हाय-रिझोल्यूशन नॅचरल रिसोर्स अस्सेसमेंट)’ या संयुक्त उपग्रह मोहिमेसाठी सहकार्य केले आहे, जी सध्या प्रारंभिक टप्प्यात आहे.
इस्रोने जेएएक्सए (जपान एरोस्पेस एक्सप्लोरेशन एजन्सी) सोबत संयुक्त चंद्र ध्रुवीय अन्वेषण मोहिमेसाठीही एक व्यावहारिक अभ्यास केला आहे. दरम्यान, केंद्रीय सिंह यांनी सांगितले की, सरकारने भारताच्या मानवी अवकाश मोहीम, ‘गगनयान’ कार्यक्रमासाठी निधी वाढवून २०,१९३ कोटी रुपये केला आहे. गगनयान मोहीम २०२८ पर्यंत दोन क्रू स्पेस फ्लाइट संचालित करण्याची योजना आखत आहे. या कार्यक्रमात दोन मानवयुक्त आणि सहा मानवविरहित असे एकूण आठ मिशन्स असतील.
