पावसाळा जरी ताजेपणा घेऊन येतो, तरी फंगल आणि बॅक्टेरियल संसर्गाचा धोका तितकाच वाढतो. अशा वेळी नीम (कडुलिंब) हा निसर्गाचा अनमोल वरदान ठरतो. नीमाची पाने, फुले, फळे आणि खोड – यामध्ये असलेल्या औषधी गुणधर्मांमुळे संसर्गापासून संरक्षण तर मिळतंच, शिवाय अनेक गंभीर आजारांपासूनही दिलासा मिळतो. नीममध्ये अँटी-फंगल, अँटी-बॅक्टेरियल आणि अँटी-इन्फ्लेमेटरी (दाहशामक) गुणधर्म असतात. पावसात नीमाच्या पाण्याने अंघोळ केल्यास त्वचेवरील संसर्ग टळतो. नीमाचा अर्क डेंग्यू आणि मलेरियासारख्या आजारांमध्ये प्लेटलेट्स वाढवण्यास मदत करतो. नियमित सेवनामुळे रक्त शुद्ध होते, त्वचेला तेज येतं, आणि मुंहासे, डाग-धब्बे कमी होतात.
नीमाची पाने आणि फुले पचनसंस्थेसाठी फायदेशीर असून, कृमी (पेटातले किडे), बद्धकोष्ठता आणि अपचनासारख्या त्रासांवर उपयोगी आहेत. आयुर्वेदात नीमला ‘सर्व रोग निवारिणी’ म्हणजेच सर्व रोगांपासून संरक्षण देणारी औषधी मानलं जातं. विशेषतः पावसाळ्यात फंगल आणि बॅक्टेरियल संसर्ग वाढत असल्याने नीम उपयोगी ठरतो.
हेही वाचा..
कम्युनिस्ट पार्टीकडून पाच राज्यांत बंदची घोषणा
पावसाळी अधिवेशनाआधी सरकारकडून आज सर्वपक्षीय बैठक
फर्निचर मार्केटवर बुलडोजर चालवला
‘टेलर अँड फ्रान्सिस’ या संस्थेच्या जून २०२४ मधील संशोधन पत्रिकानुसार, नीमाच्या फुलांमध्ये मधुमेह आणि कर्करोगविरोधी गुण आढळले आहेत. नीमाचा इथेनॉलिक अर्क (दारूतून मिळवलेला अर्क) मधुमेह आणि कर्करोगाच्या पेशींशी लढण्यात प्रभावी ठरतो. नीमाच्या फुलांचं सरबत पचनसंस्था सुधारतं आणि डायबेटीस नियंत्रणात ठेवायला मदत करतं. नीमाच्या फुलांमुळे भूक वाढते आणि रोगप्रतिकारक शक्तीही सुधारते.
उत्तर भारतात नीमाच्या फुलांची भुजिया सरसोंच्या तेलात आणि जिर्याच्या फोडणीसह बनवली जाते, तर दक्षिण भारतात ती अनेक पारंपरिक पदार्थांमध्ये वापरली जाते. उन्हाळ्यात आणि पावसात नीमाचं सरबत प्यायल्यास हीटवेव्हपासून आणि त्वचासंबंधी समस्यांपासून संरक्षण मिळतं. आयुर्वेदानुसार, नीम प्रत्येक रूपात औषध आहे, जे लहानसहान त्रासांपासून गंभीर आजारांपर्यंत उपाय ठरू शकतो.
