भगवान शिवांना प्रिय असलेल्या श्रावण महिन्याची सुरुवात ११ जुलैपासून होत आहे. सावन म्हणजे शिवभक्तीचा महिना. या पवित्र महिन्यात नीलकंठ पक्ष्याचे महत्त्व विशेष आहे, कारण त्याचा संबंध थेट महादेवांशी जोडला जातो. धार्मिक मान्यतेनुसार, नीलकंठ पक्षी हे नीलकंठेश्वराच्या सौम्य आणि मंगलमय स्वरूपाचे प्रतीक मानले जाते. त्यामुळे या पक्ष्याचे दर्शन अत्यंत शुभ मानले जाते. धार्मिक मान्यतेनुसार, नीलकंठ पक्ष्याचे दर्शन झाले की भक्तांना सौभाग्याचा आशीर्वाद मिळतो. श्रीमद्भागवताच्या आठव्या अध्यायात सांगितले आहे की, समुद्रमंथन होत असताना अमृतासोबत हलाहल विष बाहेर आले. त्या विषाने संपूर्ण सृष्टीला संकटात टाकले. तेव्हा भगवान शिवांनी ते विष प्राशन करून आपल्या कंठात थांबवले, त्यामुळे त्यांचा गळा निळा झाला आणि ते ‘नीलकंठ’ म्हणून ओळखले जाऊ लागले.
श्रीमद्भागवत गीतेच्या चौथ्या अध्यायात, ‘तत्पहेमनिकायाभं शितिकण्ठं त्रिलोचनम्’ असे वर्णन येते, ज्यात भगवान शिवांच्या नीलकंठ रूपाचे सौम्य स्वरूप दर्शवले आहे. नीलकंठ पक्ष्याचा निळसर रंग आणि त्याचे शांत वर्तन हे त्याला शिवाचे प्रतीक बनवते. ‘खगोपनिषद्’च्या अकराव्या अध्यायात, नीलकंठाला साक्षात शिवाचे रूप मानले गेले आहे. असे मानले जाते की सावन महिन्यात नीलकंठ पक्ष्याचे दर्शन झाले की भक्तांच्या जीवनात सुख, समृद्धी आणि शांतता येते. विशेषतः उडताना नीलकंठ दिसणे हे अक्षय फल देणारे मानले जाते.
हेही वाचा..
सिंधिया यांनी सिस्कोच्या सीईओसोबत घेतली भेट
म्यानमारमध्ये परिस्थिती बिकट, चार हजारहून अधिक लोकांनी गाठले भारत!
काँग्रेसचे राष्ट्रीय अध्यक्ष खरगे विसरले राष्ट्रपतींची नावे!
बिहारमध्ये आता ‘तो’ काळ पुन्हा नाही येणार !
पुराणकथांनुसार, भगवान शंकरच नीलकंठ आहेत. हा पक्षी भगवान शिवांचा प्रतिनिधी आणि स्वरूप मानला जातो. असेही मानले जाते की महादेव नीलकंठ पक्ष्याचे रूप धारण करून पृथ्वीवर विचरण करतात. धर्मशास्त्र आणि स्वप्नशास्त्र दोन्हीत नीलकंठ पक्ष्याला एक विशेष स्थान प्राप्त आहे. स्वप्नशास्त्रानुसार, स्वप्नात नीलकंठ पक्ष्याचे दर्शन अतिशय शुभ संकेत मानला जातो. हे भाग्य उजळण्याचे आणि यश प्राप्त होण्याचे लक्षण आहे. अविवाहित व्यक्तींकरिता तर हे दर्शन लग्नातील अडथळे दूर होण्याचे आणि लवकरच जीवनसाथी मिळण्याचे संकेत देणारे असते.







