शारीरिक असो वा मानसिक, प्रत्येक समस्येवर योगासनांकडे उत्तर आहे. विशेषतः जर गोष्ट वाढत्या वयाशी संबंधित त्रासांची असेल, तर पश्चिमोत्तानासन अत्यंत लाभदायक ठरतो. हे एक असं योगासन आहे जे शारीरिक आणि मानसिक आरोग्य सुधारण्यासाठी महत्त्वाची भूमिका बजावतो. भारत सरकारच्या आयुष मंत्रालयाच्या माहितीनुसार, पश्चिमोत्तानासन हे विशेषतः ज्येष्ठ नागरिकांसाठी फायदेशीर आहे. यामुळे केवळ शरीरातील लवचिकता वाढत नाही, तर अनेक आरोग्य समस्यांपासून आराम मिळण्यास मदत होते.
पश्चिमोत्तानासनला इंग्रजीत “Seated Forward Bend” असं म्हणतात. या आसनात शरीराला पुढे झुकवून पाठीचा कणा, हॅमस्ट्रिंग आणि काफ मसल्स (मांडी आणि पायांच्या खालच्या भागातील स्नायू) यांना ताण दिला जातो. हे आसन शरीर लवचिक बनवण्यासोबतच तणाव दूर करून मानसिक शांतताही प्रदान करतं.
हेही वाचा..
मुजफ्फरनगरमध्ये कावड खंडित केल्याच्या प्रकाराने तणाव
राहिल शेखच्या कृत्याचा मनसेकडून निषेध
ब्रिक्स अध्यक्षपद स्वीकारण्यासाठी भारत सज्ज
दिल्ली: कावड यात्रेदरम्यान मांस दुकाने राहतील बंद!
पश्चिमोत्तानासनाचे फायदे: शरीरातील लवचिकता वाढते. हॅमस्ट्रिंग, काफ्स आणि पाठीचा कणा मजबूत आणि लवचिक होतो. पाठीच्या दुखण्यात आराम मिळतो. पोटावर सौम्य दाब निर्माण झाल्याने बद्धकोष्ठता, अपचन, आणि लठ्ठपणा यावर फायदा होतो. सायटिका होण्याची शक्यता कमी होते. तणाव आणि चिंता कमी होऊन मन शांत राहतं. वृद्ध व्यक्तींसाठी हे आसन विशेषतः उपयुक्त आहे. हे आसन करण्याची योग्य पद्धत: प्रथम योगा मॅटवर सरळ बसा आणि दोन्ही पाय समोर सरळ पसरवा. पंजे वरच्या दिशेने ताठ ठेवा आणि पाठीचा कणा सरळ ठेवा. खोल श्वास घ्या आणि दोन्ही हात वर उचला. नंतर श्वास सोडत हळूहळू कंबरेपासून पुढे झुकत पायाचे पंजे पकडण्याचा प्रयत्न करा. या स्थितीत ३० ते ५० सेकंद राहा आणि गाढ श्वास घ्या.
काही आवश्यक सावधगिरी: ज्यांना पोटात अल्सर, हर्निया किंवा गंभीर पाठीचा त्रास आहे त्यांनी हे आसन करू नये. गरोदर महिलांनी किंवा इतर कोणत्याही आरोग्याच्या समस्या असलेल्या व्यक्तींनी हे आसन करण्यापूर्वी योग तज्ज्ञ किंवा डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. हे आसन सकाळी उपाशीपोटी करणे सर्वोत्तम मानले जाते. थोडक्यात, पश्चिमोत्तानासन हे एक बहुपयोगी योगासन आहे जे शारीरिक लवचिकता वाढवून वृद्धांमध्ये होणारे त्रास दूर करण्यात आणि मानसिक शांती मिळवण्यात मोलाची भूमिका बजावते.
