पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी रविवारी आपल्या रेडिओ कार्यक्रम ‘मन की बात’च्या १२० व्या भागात जलसंवर्धनाचे महत्त्व अधोरेखित केले. या दरम्यान, त्यांनी देशभरात जलशक्ती मंत्रालयाद्वारे राबविल्या जाणाऱ्या प्रयत्नांची चर्चा केली आणि पाण्याच्या जतनाचे महत्त्व स्पष्ट केले. पंतप्रधान मोदी म्हणाले, “उन्हाळा सुरू होताच गावो-गाव, शहरो-शहर पाणी वाचवण्यासाठी तयारी सुरू होते. अनेक राज्यांमध्ये वॉटर हार्वेस्टिंग आणि जलसंवर्धनाचे काम वेगाने पुढे जात आहे. जलशक्ती मंत्रालय तसेच विविध स्वयंसेवी संस्था या दिशेने कार्यरत आहेत.”
जलसंवर्धनाच्या उपायांचा उल्लेख करताना त्यांनी सांगितले, “देशात हजारो कृत्रिम तळे, चेक डॅम, बोरवेल रीचार्ज आणि कम्युनिटी सॉक पिट बांधले जात आहेत. यावर्षीही ‘कॅच द रेन’ अभियानासाठी तयारी करण्यात आली आहे. हे अभियान केवळ सरकारचे नसून संपूर्ण समाजाचे आहे.” पंतप्रधान मोदींनी जलसंवर्धनाच्या जनसहभागाच्या महत्त्वावर भर देत सांगितले की, “आपल्याला निसर्गाने दिलेले हे अमूल्य संसाधन पुढील पिढीपर्यंत शाबूत ठेवायचे आहे.”
हेही वाचा..
इनकम टॅक्स विभागाकडून येस बँकेला टॅक्स डिमांड नोटीस
ऑपरेशन ब्रह्मा : भूकंपग्रस्त म्यानमारसाठी भारताची तिसरी मदत
लेबनीज सैन्याने सुरू केली इस्रायलमध्ये रॉकेट डागण्याच्या प्रकरणाची चौकशी
मुख्तार गँगचा शूटर अनुज कन्नौजिया एन्काऊंटरमध्ये ठार
त्यांनी पावसाचे पाणी साठवण्याच्या महत्त्वावर भर देताना सांगितले, “गेल्या काही वर्षांत देशभर जलसंवर्धनासाठी अभूतपूर्व प्रयत्न झाले आहेत. मागील ७-८ वर्षांत नवीन तळे, जलाशय आणि रीचार्ज संरचनांमुळे ११ अब्ज घनमीटर पेक्षा जास्त पाणी संरक्षित करण्यात आले आहे.” मोदींनी हे समजावताना सांगितले, “भाक्रा नांगल धरणामध्ये जमा होणाऱ्या पाण्याची क्षमता ९-१० अब्ज घनमीटर आहे, तर आपल्या छोट्या-छोट्या प्रयत्नांमुळे ११ अब्ज घनमीटर पाणी जतन करण्यात आले आहे. हा एक अद्भुत प्रयत्न आहे!”
त्यांनी कर्नाटकमधील गडग जिल्ह्यातील जलसंवर्धनाच्या उदाहरणाचा उल्लेख केला. ते म्हणाले, “काही वर्षांपूर्वी येथे दोन गावांतील तलाव पूर्णपणे कोरडे पडले होते. एक वेळ अशी आली की जनावरांसाठीही पाणी शिल्लक नव्हते. हळूहळू हे तलाव गवत-झुडपांनी भरले. मात्र, गावकऱ्यांनी तलाव पुनर्जीवित करण्याचा निर्णय घेतला आणि मेहनत सुरू केली.” “गावकऱ्यांच्या या प्रयत्नांना सामाजिक संस्थांनीही साथ दिली. त्यांनी तलावातील कचरा आणि चिखल काढून साफ केला. आता या तलावांचे पुनरुज्जीवन झाले आहे आणि लोक पावसाच्या प्रतीक्षेत आहेत,” असे मोदी म्हणाले.
मोदींनी या उदाहरणाला ‘कॅच द रेन’ अभियानाचा एक उत्कृष्ट नमुना म्हटले. त्यांनी नागरिकांना आवाहन केले, “तुम्हीही अशा सामुदायिक उपक्रमांमध्ये सहभागी व्हा. तसेच, उन्हाळ्यात आपल्या घरासमोर माठात थंड पाणी ठेवा आणि पक्ष्यांसाठी पाण्याची सोय करा. तुम्हाला यातून समाधान आणि आनंद मिळेल.”
