अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रंप यांनी सोमवारी जाहीर केले की अमेरिका आणि इराण यांच्यात थेट चर्चा सुरू आहे आणि पहिली बैठक शनिवारी होणार आहे, जी जवळपास उच्चतम स्तरावर होईल. त्यांनी सांगितले की जर करार करण्यात अपयश आले, तर तेहरानसाठी हे अत्यंत धोकादायक ठरेल, कारण त्यांना अण्वस्त्र बाळगण्याची परवानगी दिली जाऊ शकत नाही. अमेरिकेच्या अध्यक्षांनी चर्चेच्या स्थळाबाबत किंवा सहभागी अधिकाऱ्यांविषयी कोणतीही माहिती दिली नाही. मात्र, त्यांनी इस्रायलचे पंतप्रधान बेंजामिन नेतन्याहू यांच्यासोबत झालेल्या पत्रकार परिषदेत अनेक वेळा म्हटले की ही चर्चा “अत्यंत उच्च” स्तरावर होईल आणि “जवळजवळ सर्वोच्च” स्तरावर होईल.
ट्रंप यांची ही घोषणा अशा वेळी आली आहे, जेव्हा त्यांनी प्रथमच सार्वजनिक आमंत्रणाद्वारे चर्चेची प्रक्रिया सुरू केली होती, ज्यास इराणी सर्वोच्च नेता अयातुल्ला खामेनेई यांनी नकार दिला होता. ट्रंप यांनी इराणविरोधात “कमाल दबाव” धोरण स्वीकारले, जे त्यांनी त्यांच्या पहिल्या कार्यकाळात २०१५ च्या जेसीपीओए (संयुक्त व्यापक कृती योजना – ज्याला इराण अणुकरार असेही म्हणतात) रद्द करून सुरू केले होते. हा करार माजी अध्यक्ष बराक ओबामा यांच्या कार्यकाळात अमेरिका, यूके, फ्रान्स, चीन, रशिया आणि जर्मनी (+1) आणि इराण यांच्यात झाला होता. या अंतर्गत इराणच्या अणु कार्यक्रमावर मर्यादा घालण्याच्या बदल्यात संयुक्त राष्ट्रांच्या निर्बंधांमध्ये सवलत देण्यात आली होती.
हेही वाचा..
पंजाबमध्ये कायदा, सुव्यवस्था कोलमडली
संभल प्रकरणी आता बर्कची होणार चौकशी
‘मुद्रा’मुळे स्वप्नातले कसे उतरले सत्यात
दहशतवादी राणाच्या पळवाटा बंद! प्रत्यार्पणाला स्थगिती देण्याची विनंती फेटाळली
ट्रंप म्हणाले, “आमची इराणसोबत थेट चर्चा सुरू आहे, जी शनिवारीपासून सुरू होईल. आमच्याकडे एक मोठी बैठक आहे, आणि पाहूया काय घडतं. मला वाटतं की सर्वजण यावर सहमत असतील की करार करणे ही थेट कृतीपेक्षा चांगली गोष्ट आहे. आणि थेट कृती म्हणजेच लष्करी हस्तक्षेप — हे मी टाळू इच्छितो, आणि खरं सांगायचं तर, इस्रायललाही हे टाळायचं आहे.” ‘थेट कृती’ म्हणजे, जर चर्चा अयशस्वी झाली, तर ट्रंप लष्करी पर्याय वापरण्यास तयार आहेत, असा संकेत होता.
ते पुढे म्हणाले, “जर इराणसोबत चर्चा यशस्वी झाली नाही, तर मला वाटतं की इराण अत्यंत धोक्यात येईल. कारण त्यांच्याकडे अण्वस्त्र असू शकत नाहीत. हे काही कठीण गणित नाही. इराणकडे अण्वस्त्र असू शकत नाही. एवढंच आहे.” अमेरिकेचे अध्यक्ष ट्रंप यांनी त्या अण्वस्त्र शक्तींचा उल्लेख केला नाही, ज्यांच्याविषयी त्यांना वाटते की त्यांच्या कडे असे अस्त्र असू नयेत. त्यांनी त्या देशांची ओळख देखील दिली नाही, ना त्यांच्या संदर्भात कोणतीही योजना सांगितली. सध्या मानले जाते की अमेरिका, रशिया, फ्रान्स, युनायटेड किंगडम, चीन, भारत, पाकिस्तान, इस्रायल आणि उत्तर कोरिया या देशांकडे अण्वस्त्र आहेत.
