पोट हा शरीराचा अत्यंत महत्त्वाचा अवयव आहे. तो अन्न पचवून त्यातील पोषक रस रक्ताद्वारे संपूर्ण शरीरात पोहोचवतो. त्यामुळे पोटाशी संबंधित कोणतीही समस्या शरीराच्या प्रत्येक भागावर परिणाम करते आणि हळूहळू विविध आजार निर्माण करते. पोटाशी निगडित अनेक उपायांपैकी इसबगोल सर्वात प्रभावी मानले जाते. आयुर्वेदात इसबगोलला औषधी वनस्पती म्हणून मान्यता आहे आणि विशेषतः पचनासंबंधी विकारांवर त्याचा उपयोग केला जातो. इसबगोलमध्ये भरपूर प्रमाणात फायबर (तंतुमय घटक) असतो, जो बद्धकोष्ठतेपासून आराम देतो आणि पोटातील हानिकारक जीवाणू वाढू देत नाही.
इसबगोल ग्लूटेनमुक्त आणि कमी कॅलरीयुक्त आहे. त्यामुळे ग्लूटेनची अॅलर्जी असलेल्या लोकांनाही ते सुरक्षितपणे घेता येते. याची शेती प्रामुख्याने कोरड्या प्रदेशांमध्ये — राजस्थान, हरियाणा, गुजरात आणि मध्य प्रदेशात — केली जाते. आयुर्वेदात इसबगोलला त्रिदोष शांत करणारे आणि नाड्या शुद्ध करणारे औषध मानले गेले आहे. याची तासीर थंड असते आणि इतर पदार्थांसोबत घेतल्यास ते वेगवेगळ्या प्रकारे कार्य करते.
हेही वाचा..
आरएसएसने उच्च न्यायालयाचा दरवाजा ठोठावला
२०२६ च्या निवडणुकीत उतरणार पंतप्रधान नेतान्याहू
ऑक्टोबरमध्ये एफपीआय गुंतवणूक ६ हजार कोटींच्या पुढे
रायबरेली लिंचिंग प्रकरणात आणखी एक आरोपी अटक
इसबगोलचा वापर खालील समस्यांवर केला जातो . बद्धकोष्ठता, मंद पचन, मलावरोध, आतडी स्वच्छ करणे. पोट स्वच्छ राहिल्यास शरीरातील हार्मोन्सचे संतुलन, रक्तदाब, गॅस, अम्लपित्त, साखर नियंत्रण, आणि वजन नियमन योग्य राहते. आयुर्वेदानुसार इसबगोल घेण्याचे काही प्रमुख उपाय : द्धकोष्ठता आणि मलविसर्जनातील त्रासासाठी: एक चमचा इसबगोल थोड्या गर्म पाण्यात आणि लिंबाच्या रसासोबत मिसळून घ्यावा. हे पचनक्रिया सुधारते आणि आतड्यातील साचलेली घाण बाहेर काढते.
वजन कमी करण्यासाठी: सकाळी रिकाम्या पोटी, एक ग्लास कोमट पाण्यात थोडा मध आणि एक चमचा इसबगोल मिसळून घ्यावा. यामुळे भूक कमी लागते आणि पोट जास्त वेळ भरलेले राहते. अम्लपित्त (हार्टबर्न) आणि गॅससाठी: थंड दुधात एक चमचा इसबगोल मिसळून घ्यावा. यामुळे पोटातील जळजळ कमी होते आणि थंडावा मिळतो. रक्तातील साखरेच्या तक्रारीसाठी: अर्धा चमचा दालचिनी पाण्यात मिसळून, त्यात एक चमचा इसबगोल टाकून घ्यावा. हे रक्तातील साखर नियंत्रणात ठेवण्यास मदत करते. इसबगोल नियमित आणि योग्य पद्धतीने घेतल्यास पोट निरोगी राहते, पचनक्रिया सुदृढ राहते आणि शरीर हलके वाटते.
