जपानमधील टोकियो येथे १५ नोव्हेंबर ते २६ डिसेंबर दरम्यान होणाऱ्या आगामी डेफलिंपिकसाठी भारताने १११ सदस्यीय पथकाची घोषणा केली आहे. या पथकात ७३ खेळाडू आणि ३८ प्रशिक्षकांचा समावेश आहे. डेफलिंपिकमध्ये हा आतापर्यंतचा सर्वात मोठा भारतीय पथक आहे.
केंद्रीय क्रीडा मंत्रालयाने सरकारी खर्चाने या पथकाला मान्यता दिली आहे. भारत ११ खेळांमध्ये सहभागी होईल: अॅथलेटिक्स, बॅडमिंटन, गोल्फ, ज्युडो, कराटे, नेमबाजी, पोहणे, टेबल टेनिस, तायक्वांदो, कुस्ती आणि टेनिस.
डेफलिंपिक आंतरराष्ट्रीय डेफ स्पोर्ट्स समिती (ICSD) द्वारे आयोजित केले जातात. आंतरराष्ट्रीय ऑलिंपिक समितीने मान्यता दिलेली ICSD ही संस्था ऑगस्ट १९२४ पासून स्वतंत्रपणे कार्यरत आहे. ICSD ही संस्था आंतरराष्ट्रीय पॅरालिंपिक समितीशी संलग्न नाही.
IOC च्या संरक्षणाखाली आयोजित होणारी डेफलिंपिक ही जगातील दुसरी सर्वात जुनी आंतरराष्ट्रीय बहु-क्रीडा स्पर्धा आहे.
ICSD सदस्यांमध्ये आता ११७ वेगवेगळ्या देशांमधील संलग्न राष्ट्रीय क्रीडा संघटनांचा समावेश आहे. १६ मे २००१ च्या निर्णयात, IOC कार्यकारी मंडळाने जागतिक डेफ गेम्सचे नाव बदलून डेफलिंपिक्स असे ठेवले, ज्यामुळे खेळांचे शीर्षक आणि त्यांच्या दर्जामधील विरोधाभास दूर झाला.
“आंतरराष्ट्रीय डेफ गेम्स” म्हणून ओळखले जाणारे पहिले डेफलिंपिक १९२४ च्या उन्हाळ्यात पॅरिसमध्ये आयोजित करण्यात आले आणि त्यानंतर, दुसऱ्या महायुद्धादरम्यान ब्रेक घेऊन हे डेफ गेम्स दर चार वर्षांनी आयोजित केले जात होते.
१९२४ पासून, ICSD ने ऑलिंपिक खेळांनंतरच्या वर्षात २४ उन्हाळी आणि १८ हिवाळी डेफलिंपिक आयोजित केले आहेत. याशिवाय, विविध खेळांमध्ये दर चार वर्षांनी जागतिक अजिंक्यपद स्पर्धा आणि प्रादेशिक अजिंक्यपद स्पर्धा आयोजित केल्या जातात. ब्राझीलमधील कॅक्सियास दो सुल येथे झालेल्या २४ व्या उन्हाळी डेफलिंपिकमध्ये २,४०० हून अधिक खेळाडूंनी भाग घेतला.
भारत १९६५ पासून आंतरराष्ट्रीय डेफ गेम्समध्ये भाग घेत आहे. वॉशिंग्टनमध्ये भारताच्या पहिल्या सहभागात सात पुरुष खेळाडू आणि पाच अधिकाऱ्यांनी भाग घेतला. १९८५ मध्ये पहिल्यांदाच तीन महिला खेळाडूंनी भाग घेतला. मे २०२२ मध्ये ब्राझीलमधील कॅक्सियास दो सुल येथे झालेल्या शेवटच्या डेफलिंपिक २०२१ मध्ये भारताचे प्रतिनिधित्व ३९ पुरुष आणि २६ महिला खेळाडूंनी केले होते.
भारताने आतापर्यंतची सर्वोत्तम कामगिरी केली, आठ सुवर्ण, एक रौप्य आणि सात कांस्यपदकांसह १६ पदके जिंकली. एकूण, भारताने २६ सुवर्ण पदके, ९ रौप्य आणि १७ कांस्यपदके जिंकली. ब्राझीलमधील शेवटच्या उन्हाळी खेळांमध्ये, भारताने ११ खेळांमध्ये भाग घेण्यासाठी ६५ खेळाडू पाठवले. बॅडमिंटनमध्ये, जेर्लिन जयरात्चागनने तीन सुवर्ण पदके जिंकली. धनुष श्रीकांतने १० मीटर एअर रायफल शूटिंग स्पर्धेत २४७.५ गुणांसह नवा विश्वविक्रम प्रस्थापित करत दोन सुवर्णपदके जिंकली. पृथ्वी शेखरने टेनिसमध्ये तीन पदके जिंकली. कुस्तीमध्ये वीरेंद्र सिंगने कांस्यपदकासह सलग पाचवे डेफलिंपिक पदक जिंकले. टोकियो ऑलिंपियन गोल्फपटू दीक्षा डागरने रौप्यपदक जिंकले.
भारताची मागील सर्वोत्तम कामगिरी १९९३ च्या सोफिया येथे होती, जेव्हा त्यांनी पाच सुवर्ण आणि दोन कांस्यपदकांसह सात पदके जिंकली. भारताने १९९७ च्या कोपनहेगन येथे (३ सुवर्ण, ३ रौप्य, १ कांस्य) आणि २००५ च्या मेलबर्न येथे (३ सुवर्ण, १ रौप्य, ३ कांस्य) प्रत्येकी सात पदके जिंकली.
