एका नव्या अभ्यासानुसार, कोविड-१९ आणि इन्फ्लूएंझा यांसारखे सामान्य श्वसन संसर्ग फुफ्फुसांमध्ये असलेल्या निष्क्रिय (डॉर्मंट) ब्रेस्ट कॅन्सर पेशींना सक्रीय करू शकतात, ज्यामुळे नव्या मेटास्टेटिक ट्युमरचा धोका वाढतो. ‘नेचर’ मासिकात प्रकाशित या संशोधनात उंदरांवर प्रयोग तसेच माणसांवरील डेटाचे विश्लेषण करण्यात आले. यात आढळले की, कोविड-१९ महामारीच्या दरम्यान कॅन्सरमधून वाचलेल्या रुग्णांमध्ये मृत्यूदर आणि फुफ्फुसांमधील मेटास्टेटिक आजार वाढले.
अल्बर्ट आइंस्टाइन कॉलेज ऑफ मेडिसिन (अमेरिका) येथील जूलिओ अगुइरे-घिसो यांनी सांगितले, “आमचे निष्कर्ष सूचित करतात की कॅन्सरमधून बरे झालेल्या रुग्णांनी श्वसनविकारांपासून स्वतःचे रक्षण करणे आवश्यक आहे. यात लसीकरण आणि डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे. याआधीच्या संशोधनात असेही आढळले होते की, शरीरात होणारी दाहक्रिया (इन्फ्लेमेशन) निष्क्रिय कॅन्सर पेशींना सक्रीय करू शकते. या पेशी प्राथमिक ट्युमरपासून वेगळ्या होऊन शरीरात इतरत्र जातात आणि तिथे निष्क्रिय राहतात. कोविड महामारीदरम्यान कॅन्सर मृत्यूदरात झालेली वाढ ही कल्पना पुष्ट करते की, तीव्र दाहक्रिया अशा पेशींना पुन्हा सक्रीय करू शकते.
हेही वाचा..
सीलिएकसाठीची औषधं कोविडनंतरच्या सिंड्रोमवर परिणामकारक
‘अलमारी का अचार’ चित्रपटाला आंतरराष्ट्रीय पुरस्कार
संशोधकांनी उंदरांवर सार्स-कोविड-२ आणि इन्फ्लूएंझा विषाणू टाकून चाचणी केली. या दोन्ही विषाणूंमुळे फुफ्फुसांमधील निष्क्रिय डीसीसीएस (डिसेमिनेटेड कॅन्सर सेल्स) सक्रीय झाल्या, आणि काही दिवसांतच मेटास्टेटिक पेशींची संख्या झपाट्याने वाढली. दोन आठवड्यांत मेटास्टेटिक गाठा (घाव) दिसून आल्या. मॉलिक्युलर विश्लेषणात आढळले की, ही प्रक्रिया इंटरल्युकिन-६ (IL-6) नावाच्या प्रथिनामुळे होते, जे संक्रमण किंवा दुखापतीच्या प्रतिसादात इम्युन पेशी सोडतात. त्यामुळे भविष्यात अवरोधक औषधे (inhibitors) किंवा इतर लक्ष्यित इम्युनोथेरपीच्या सहाय्याने मेटास्टेसिस रोखणे किंवा कमी करणे शक्य होऊ शकते.
मानवी डेटाच्या विश्लेषणात आढळले की, कॅन्सरमधून बरे झालेल्या रुग्णांमध्ये श्वसन संसर्गानंतर मेटास्टेसिसचा धोका वाढतो, विशेषतः बरे झाल्यानंतर पहिल्या वर्षात. नेदरलँड्सच्या यूट्रेख्ट युनिव्हर्सिटीचे रूल वर्म्यूलन यांनी सांगितले की, “कॅन्सर बरे झालेल्या रुग्णांमध्ये सामान्य श्वसन विषाणू संसर्गानंतर मेटास्टेटिक रिलॅप्सचा धोका वाढू शकतो. त्यांनी स्पष्ट केले की, हा अभ्यास कोविड लस उपलब्ध होण्यापूर्वीचा आहे.
