अमेरिकेचे माजी राष्ट्रपती डोनाल्ड ट्रंप यांनी भारतावर पुन्हा एकदा ५० टक्के आयात शुल्काचा (टॅरिफ) धमाका करण्याचा इशारा दिला आहे. मात्र भारत सरकार याकडे फारशी गांभीर्याने पाहताना दिसत नाही. कारण भारताची जागतिक अर्थव्यवस्थेतील भूमिका आता इतकी महत्त्वाची ठरली आहे, की अमेरिका जरी टॅरिफचा बडगा उगारला, तरी त्याचा परिणाम दोन्ही बाजूंनी होणार आहे — आणि ट्रंप यांना हे माहीत आहे.
भारताची क्रयशक्ती समता (Purchasing Power Parity – PPP) हीच खरी ताकद आहे. या गणनेनुसार भारत जगात अग्रेसर आहे. म्हणजेच भारतात वस्तू व सेवा विकण्यासाठी जागतिक कंपन्यांना भारताची गरज आहे, भारताला त्यांची नाही. त्यामुळे ट्रंप यांची टॅरिफ धमकी ही भारतासाठी फारशी धक्कादायक ठरत नाही.
ट्रंप यांची ही धमकी भारताने अत्यंत शांतपणे झेलली असून, पंतप्रधान किंवा परराष्ट्रमंत्री नव्हे तर परराष्ट्र मंत्रालयाचे प्रवक्तेच तिचं उत्तर देत आहेत — हेच दर्शवतं की भारत आता कोणत्याही दबावाला बळी पडणारा नाही.
भारताने स्पष्ट संदेश दिला आहे की अमेरिका असो वा अन्य कोणता देश — भारताच्या आर्थिक आणि रणनीतिक हितांवर कोणताही तडजोड होणार नाही. शेतकरी असो, लघुउद्योग असोत, किंवा आंतरराष्ट्रीय व्यापार — भारत सरकार कोणत्याही क्षेत्राला झुकवून देणार नाही.
ट्रंप भारताला रशियाशी संबंध तोडण्याचा दबाव टाकत असतानाच स्वतः मात्र रशियाकडून मोठ्या प्रमाणावर तेल, गॅस आणि खतांची खरेदी करत आहेत. भारताने ही ढोंगी भूमिका उघडकीस आणली आहे.
ट्रंप यांचा दावा की भारताची अर्थव्यवस्था ‘डेड’ आहे, हा विधानच भारतात विनोदाचा विषय ठरत आहे. काँग्रेसचे नेते शशी थरूर, मनीष तिवारीसारख्यांनीही ट्रंपच्या विधानाला ‘भंपक’ म्हटलं आहे.
ट्रंप यांनी ७० हून अधिक देशांवर टॅरिफ बम टाकले आहेत. पण या धोरणाचा परिणाम अमेरिकेवरच झाला आहे. टेस्ला प्रमुख एलन मस्क यांनीदेखील ट्रंपचा विरोध केला होता. आज अमेरिकेतील उद्योगपतींनाही याची झळ बसत आहे.
ट्रंप यांचा ट्रेड धमकी गेम भारतापुरता मर्यादित नाही. ब्राझीलचे राष्ट्राध्यक्ष लूला दा सिल्वा यांनी तर खुलेआम सांगितले की, “मी ट्रंपला फोन करणार नाही, त्याऐवजी मी मोदींना किंवा शी जिनपिंगला कॉल करेन.”
ब्रिक्स देशांवर ट्रंपने अतिरिक्त टॅरिफ लावण्याची धमकी दिली असली, तरी भारत, चीन, रशिया, ब्राझील यांनी याला फारसं महत्त्व दिलेलं नाही. उलट हे देश स्वतःची आंतरराष्ट्रीय चलन प्रणाली निर्माण करण्याच्या तयारीत आहेत — ज्यामुळे डॉलर्सवरील अवलंबित्व कमी होणार आहे. हाच अमेरिकेचा खरा टेंशन पॉइंट आहे.
या सर्व पार्श्वभूमीवर भारतानं ट्रंप यांना स्पष्ट करून दिलं आहे की, अमेरिकेचा टॅरिफ बम हा भारतासाठी ‘अब्बा-डब्बा-जब्बा’ एवढाच आहे!
