महिलांच्या आरोग्यासाठी रात्री कॉफी पिणं योग्य नाही

एका नव्या अभ्यासानुसार, रात्री कॉफी पिणं विशेषतः महिलांसाठी त्रासदायक ठरू शकतं. त्यांच्यात सकारात्मक वर्तन वाढू शकतं, ज्यामुळे विचार न करता धोकादायक निर्णय घेण्याची शक्यता वाढते. हा अभ्यास टेक्सास विद्यापीठाच्या एल पासो (UTEP) येथील जीवशास्त्रज्ञांनी केला असून त्याचे निष्कर्ष शिफ्टमध्ये काम करणाऱ्या कर्मचाऱ्यांसाठी, आरोग्यसेवक आणि लष्करी कर्मचाऱ्यांसाठी – विशेषतः महिलांसाठी – महत्त्वाचे ठरू शकतात.

हा अभ्यास ‘iScience’ जर्नलमध्ये प्रसिद्ध झाला आहे. यात रात्रीच्या वेळेत कॅफिनच्या सेवनाचा वर्तनावर काय परिणाम होतो याचा शोध घेण्यात आला. संशोधनासाठी ‘फ्रूट फ्लाय’ (ड्रोसोफिला मेलानोगास्टर) या मॉडेल जीवावर प्रयोग करण्यात आला, जो वैज्ञानिक अभ्यासात महत्त्वाचा मानला जातो. फ्रूट फ्लाय निवडण्यात आल्या कारण त्यांच्या जनुकीय आणि मज्जासंस्थात्मक रचना मानवांशी साधर्म्य दर्शवतात. हे साधर्म्य वैज्ञानिकांना सकारात्मकता आणि आत्मनियंत्रण यांसारख्या जटिल वर्तनांचा अभ्यास करण्यात मदत करते.

हेही वाचा..

‘या’ प्रकरणात राहुल गांधीना मिळाला जामीन!

मृत व्यक्तींच्या बँक खात्यांमधून पैसे मिळवण्याची प्रक्रिया सुलभ होणार

टीएमसीला लोकशाहीशी काहीही देणेघेणे नाही

हलगर्जीपणा करणारे सात बीएलओ निलंबित

माश्यांच्या सकारात्मक वर्तनाची चाचणी घेण्यासाठी, संशोधकांनी तीव्र वाऱ्याला प्रतिसाद देताना त्यांची हालचाल थांबवण्याची क्षमता मोजली. युनिव्हर्सिटी ऑफ इलिनॉय कॉलेज ऑफ मेडिसिन, पिओरा येथील अभ्यासक एरिक साल्डेस यांनी सांगितले, “सामान्य परिस्थितीत, जोरदार वारा जाणवल्यावर फ्रूट फ्लाय स्तब्ध होतात. पण रात्री कॅफिन दिलेल्या माश्या मात्र धोकादायक पद्धतीने उडत राहिल्या.”

महत्त्वाची बाब म्हणजे, दिवसा कॅफिन दिलेल्या माश्यांमध्ये असं सकारात्मक वर्तन आढळलं नाही. एवढंच नाही, तर नर आणि मादी माश्यांना सारखं कॅफिन देण्यात आलं असतानाही मादी माश्यांमध्ये हे वर्तन लक्षणीयपणे अधिक होतं. प्राध्यापिका क्युंग-एन हान यांनी सांगितलं की, या अभ्यासामुळे रात्री कॅफिनच्या परिणामांना समजून घेण्यास मदत होईल. त्यांनी स्पष्ट केलं, “फ्रूट फ्लायमध्ये मानवी हार्मोन्स नसतात, त्यामुळे मादी माश्यांमध्ये कॅफिनबाबत जास्त संवेदनशीलतेचं कारण इतर जनुकीय किंवा शारीरिक घटक असावेत.” त्यांनी पुढे सांगितलं, “हे घटक ओळखल्यास आपल्याला हे समजण्यास मदत होईल की रात्रीच्या वेळी शरीराची कार्यपद्धती आणि लिंग-विशिष्ट वैशिष्ट्यं कॅफिनच्या परिणामांवर कसा प्रभाव टाकतात.”