अलीकडील एका संशोधनात असे आढळले आहे की इंटरमिटंट एनर्जी रेस्ट्रिक्शन (IER), टाइम-रेस्ट्रिक्टेड ईटिंग (TRE) आणि कंटीन्युअस एनर्जी रेस्ट्रिक्शन (CER) यासारख्या विविध आहार योजनांचा मोटापा आणि टाइप २ डायबेटीसने प्रभावित लोकांवर सकारात्मक परिणाम होऊ शकतो. हे सर्व डाएट प्लॅन ब्लड शुगर नियंत्रित करण्यास आणि वजन कमी करण्यास मदत करतात. IER म्हणजे आठवड्यातील काही दिवस कमी कॅलरी घेणे, तर TRE म्हणजे एक ठरावीक वेळेच्या आतच जेवण घेणे, उदाहरणार्थ दिवसभरात फक्त ८ तासांतच खाणे आणि उर्वरित वेळ उपवास. त्याचबरोबर, CER म्हणजे दररोज थोड्याफार प्रमाणात कॅलरी कमी घेणे.
संशोधकांनी आढळून दिले की या तिन्ही डाएट प्लॅनमुळे HbA1c (ग्लुकोज नियंत्रणाचे मापन) सुधारले आणि सर्व गटांमध्ये साइड इफेक्ट्स तुलनेत सारखेच होते. पण IER गटात काही अतिरिक्त फायदे दिसून आले – जसे की फास्टिंग ब्लड ग्लूकोज कमी झाला, इन्सुलिनचा परिणाम चांगला झाला, ट्रायग्लिसराइड्समध्ये घट झाली, आणि लोकांनी ही डाएट योजना अधिक चांगल्या प्रकारे आणि दीर्घकाळ पाळली. या अभ्यासात संशोधकांनी पाहिले की ५.२ IER आणि १० -तासांची TRE यापैकी कोणती योजना मोटापे आणि डायबेटीस असलेल्या रुग्णांसाठी अधिक फायदेशीर आहे.
हेही वाचा..
बिटकॉइनच्या किमतीने प्रथमच किती डॉलर्सचा गाठला टप्पा ?
शुभांशू शुक्ला २१ तास प्रवास करून पृथ्वीवर अवतरणार!
नूहमध्ये जलाभिषेक यात्रेसाठी कडेकोट बंदोबस्त!
चीनमधील झेंगझोऊ विद्यापीठाच्या फर्स्ट अफिलिएटेड हॉस्पिटलचे मुख्य वैद्यकीय अधिकारी डॉ. हाओहाओ झांग म्हणाले, “या अभ्यासातून वैज्ञानिक पुरावे मिळाले असून, त्याच्या आधारे हे ठरवता येईल की डायबेटीस आणि मोटाप्याने ग्रस्त रुग्णांसाठी कोणती आहार पद्धत अधिक उपयुक्त आहे. या अभ्यासात ९० रुग्ण सहभागी झाले, आणि त्यांना तीन समान गटांत विभागण्यात आले – IER, TRE, आणि CER. सर्व गटांना समान प्रमाणात कॅलरी दिल्या गेल्या.
१६ आठवड्यांच्या या अभ्यासाची निगराणी आहारतज्ज्ञांच्या एका टीमने केली, जेणेकरून सर्व सहभागी नीट आणि नियमितपणे डाएटचे पालन करतील. या ९० लोकांपैकी ६३ लोकांनी अभ्यास पूर्ण केला. त्यापैकी १८ महिला आणि ४५ पुरुष होते. सर्वांची सरासरी वय ३६.८ वर्षे होती. त्यांना सुमारे १.५ वर्षांपासून टाइप २ डायबेटीस होता, आणि त्यांचा सुरुवातीचा BMI ३१.७ होता, जो मोटाप्याच्या श्रेणीत येतो. तसेच त्यांचा HbA1c ७.४२% होता, जो सामान्यपेक्षा थोडा जास्त आहे. अभ्यास पूर्ण झाल्यावर, तीनही डाएट गटांमध्ये HbA1c आणि वजनात घट झाली, परंतु IER गटात ही घट सर्वाधिक होती.
IER च्या तुलनेत TRE आणि CER गटात फास्टिंग ब्लड शुगर आणि ट्रायग्लिसराइड्समध्ये कमी घट दिसली. तसेच IER डाएटमुळे इन्सुलिनची कार्यक्षमता अधिक सुधारली. मात्र, यूरिक अॅसिड आणि लिव्हर एन्झाइम्समध्ये तिन्ही गटांमध्ये कोणताही महत्त्वपूर्ण बदल दिसून आला नाही. IER आणि TRE गटांतील प्रत्येकी २ रुग्णांना, तर CER गटातील ३ रुग्णांना सौम्य हायपोग्लायसेमिया झाला (म्हणजे ब्लड शुगर जास्त खाली गेला), पण ही स्थिती सौम्य आणि नियंत्रित होती.
IER आणि CER गटांनी डाएट पाळण्याचे प्रमाण TRE गटाच्या तुलनेत जास्त होते.
– IER गटातील ८५% लोकांनी डाएट व्यवस्थित पाळले,
– CER मध्ये ८४%,
– तर TRE मध्ये ७८% लोकांनी डाएटचे पालन केले.
डॉ. झांग म्हणाले, “या निष्कर्षांवरून हे स्पष्ट होते की, टाइप २ डायबेटीस आणि मोटापा असलेल्या लोकांसाठी आहारातील बदल हे शक्य आणि परिणामकारक दोन्ही आहेत.
