घरच्या अंगणात लावलेली तुलसी फक्त एक वनस्पती नाही, तर ही परंपरा, श्रद्धा आणि आरोग्याचा संगम मानली जाते. प्रत्येक प्रकारच्या तुलसीला स्वतःची एक अद्वितीय ओळख आहे. काही ठिकाणी ही धार्मिक विधींचे केंद्र असते, तर काही ठिकाणी औषधीय खजिन्याचा स्रोत. खास म्हणजे, फक्त राम आणि श्याम तुलसी नाहीत, तर तुलसीच्या अनेक प्रजाती आहेत, ज्यात कपूर आणि वन तुलसी देखील आहेत. तुलसीची वेगवेगळी सुगंध आणि औषधीय गुणधर्मांसाठी ओळख आहे. तुलसी केवळ पूजा करण्यासाठी पवित्र मानली जात नाही, तर तिचे अनेक आरोग्य फायदेही आहेत. वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, तुलसीमध्ये असे अनेक गुण आहेत जे मानवाच्या आरोग्यास अत्यंत लाभदायक ठरतात. आयुर्वेदात तुलसीला विशेष महत्त्व दिले जाते कारण ती अनेक आजारांवर उपचार करण्यास मदत करते. तुलसीच्या गुणांमध्ये तणाव कमी करणे, बॅक्टेरिया आणि व्हायरसशी लढणे, सूज कमी करणे, हृदय स्वस्थ ठेवणे आणि रोगप्रतिकारक क्षमता वाढवणे यांचा समावेश होतो.
अमेरिकेतील नेशनल लाइब्रेरी ऑफ मेडिसिन नुसार, संशोधकांनी २४ अभ्यासांचा आढावा घेतला, ज्यात तुलसीच्या सेवनामुळे आरोग्यावर सकारात्मक परिणाम दिसून आले. या अभ्यासात दिसून आले की तुलसी डायबिटीज, हृदय रोग, तणाव आणि मानसिक आरोग्य सुधारण्यास मदत करते. विशेष म्हणजे, कोणत्याही अभ्यासात तुलसीच्या वापरामुळे गंभीर नुकसान आढळले नाही. भारतामध्ये चार पवित्र तुलसीच्या प्रजाती आढळतात – राम, श्याम, कपूर आणि वन, ज्यांची वेगळी सुगंध आणि औषधीय गुणधर्मासाठी ओळख आहे. याशिवाय, दक्षिण-पूर्व आशियातील ‘देवना’ किंवा थाई तुलसी देखील तिच्या स्वाद आणि औषधीय महत्त्वासाठी लोकप्रिय आहे. तुलसीच्या औषधीय गुणांमुळे शरीराच्या अनेक समस्यांवर मात करता येते.
हेही वाचा..
भारताची मोबाइल फोनची निर्यात १२७ पट वाढली
ऑनलाइन गेमिंग बिल अधिकाऱ्यांना कोणते अधिकार देते ?
मुख्यमंत्र्यांवरील हल्लेखोर मानसिकदृष्ट्या आजारी, भटक्या कुत्र्यांच्या निर्णयामुळे होता नाराज!
बनावट कीटकनाशक विक्री करणाऱ्या कंपन्यांवर कारवाई
राम तुलसी – हिरव्या पानांसह गोड सुगंध असलेली, रोगप्रतिकारक क्षमता वाढवते आणि खोकला-सर्दीमध्ये आराम देते. आयुर्वेदात तिचे विशेष स्थान आहे. कृष्ण/श्यामा तुलसी – जांभळसर पानांसह तीव्र सुगंध असलेली, गळ्याच्या संसर्ग, त्वचेच्या आजार आणि सूज कमी करण्यात प्रभावी. तिचा उष्ण प्रभाव शरीराला ऊर्जा देतो. वन तुलसी – हिमालयी भागात आढळणारी जंगली तुलसी, अँटीऑक्सिडंट्सने समृद्ध. आयुर्वेदिक टॉनिकमध्ये ऊर्जा आणि जीवनशक्ती वाढवण्यासाठी वापरली जाते.
कपूर तुलसी – तिचा सुगंध नैसर्गिक मच्छर दूर करतो, हवा शुद्ध करते आणि श्वसन स्वास्थ्य सुधारते. देवना तुलसी – दक्षिण-पूर्व आशियात आढळणारी, तिखट आणि ऐनीजसारखा स्वाद असलेली, थाई, व्हिएतनामी आणि कंबोडियन पदार्थांमध्ये वापरली जाते. औषधीय गुणांमुळे कानदुखीमध्ये देखील उपयोगी. याला ‘अमेरिकन बेसिल’ किंवा ‘नागबॉय’ असेही म्हणतात.
