तरुण क्रांतिकारकांच्या हौतात्म्याचे स्मरण करून दरवर्षी २३ मार्च रोजी हुतात्मा दिन साजरा केला जातो. याच तारखेला भगत, सिंह, राजगुरू, सुखदेव या तीन महान क्रांतीकारकांना फाशी देण्यात आली होती . शहीद दिवस हा केवळ हुतात्म्यांचा बलिदान दिवस नाही तर आजच्या तरुण पिढीला आपले कर्तव्य बजावून राष्ट्र सेवा करण्याची प्रेरणा देतो.
देशात साजरा होणारा शहीद दिन भारतातील तरुणांमध्ये देशभक्तीची प्रेरणा देतो. दरवर्षी साजरा होणारा हुतात्मा दिन त्या सर्व क्रांतिकारकांच्या बलिदानाला जिवंत ठेवतो आणि देशवासियांना देशासाठी काहीतरी करण्याची प्रेरणा देतो. पंजाबमधील लायलपूरमधील बंगा गावात (आता पाकिस्तानात) २८ सप्टेंबर १९०७ रोजी जन्मलेले भगतसिंग जालियनवाला बागची घटना घडली तेव्हा ते अवघे १२ वर्षांचे होते. या हत्याकांडातूनच भगतसिंग यांच्या मनात इंग्रजांविरुद्धचा राग तीव्र झाला.
काकोरीच्या घटनेनंतर क्रांतिकारकांना फाशी दिल्याने त्यांचा संताप आणखी वाढला. यानंतर भगतसिंग चंद्रशेखर आझाद यांच्या हिंदुस्थान रिपब्लिकन असोसिएशनमध्ये सामील झाले. भगतसिंग यांनी आपले सोबती राजगुरू आणि सुखदेव आझाद आणि गोपाल यांच्यासोबत लाला लजपत राय यांच्या हत्येचा बदला घेण्याची योजना आखली. शेर-ए-पंजाब म्हणून प्रसिद्ध असलेल्या लाला लजपत राय यांना ३० ऑक्टोबर १९२८ रोजी लाहोरमध्ये घडलेल्या एका मोठ्या घटनेचे बळी व्हावे लागले. खरे तर सायमन कमिशनला विरोध करणाऱ्या तरुणांना ब्रिटीश सैनिकांनी क्रूरपणे मारहाण केली. या आंदोलनाचे नेतृत्व लाला लजपत राय करत होते. पोलिसांनी निर्दयीपणे लाला लजपत राय यांच्या छातीवर लाठ्या मारल्या, त्यानंतर लाला लजपतराय गंभीर जखमी झाले.
हे ही वाचा:
मोदी आडनावावरून केलेल्या टिप्पणीवरून राहुल गांधीना दोन वर्षांचा कारावास, जामीनही मिळाला
माहीमची ती अनधिकृत मजार अर्ध्या तासात हटविली
आशियातील सर्वात मोठी दुर्बीण उत्तराखंडमध्ये
राज ठाकरेंनी दाखवलेल्या अनधिकृत ‘दुसरी हाजीअली’वर पडणार हातोडा
१७ नोव्हेंबर १९२८ रोजी लाला लजपतराय यांचे निधन झाले. देशातील या घटनेनंतर सर्व देशवासीय संतप्त झाले आणि भगतसिंग, राजगुरू, सुखदेव, चंद्रशेखर आझाद आणि इतर क्रांतिकारकांनी लालाजींच्या मृत्यूचा बदला घेण्याचे ठरवले. त्यासाठी क्रांतिकारकांनी पोलीस अधीक्षक स्कॉट यांना मारण्याची योजना तयार केली. १७ डिसेंबर १९२८ रोजी भगतसिंग, राजगुरू, सुखदेव या तीन क्रांतिकारकांनी मिळून स्कॉटच्या ऐवजी ब्रिटिश अधिकारी जेपी सॉंडर्सवर हल्ला झाला, ज्यात त्यांचा मृत्यू झाला.
भगतसिंग आणि बटुकेश्वर दत्त यांनी ८ एप्रिल १९२९ रोजी ब्रिटिश इंडियाच्या सेंट्रल असेंब्लीमध्ये बॉम्ब फेकले. हे बॉम्ब जाणीवपूर्वक सभागृहाच्या मधोमध फेकण्यात आले, जिथे कोणीही नव्हते.या हल्ल्यानंतर दोघांनाही अटक करण्यात आली आणि २ वर्षांच्या तुरुंगवासानंतर भगतसिंग, राजगुरू आणि सुखदेव यांना फाशी देण्यात आली. चंद्रशेखर आझाद आणि पक्षाच्या इतर सदस्यांसह भगतसिंग यांनी भारताच्या स्वातंत्र्यासाठी अभूतपूर्व धैर्याने शक्तिशाली ब्रिटिश सरकारशी धैर्याने लढा दिला. मार्क्सच्या विचारांचा त्यांच्यावर खूप प्रभाव होता. भगतसिंग यांची ‘इन्कलाब झिंदाबाद’ ही घोषणा खूप प्रसिद्ध आहे. या घोषणेने देशवासीयांच्या मनात उत्साह भरण्याचे काम केले.
शहीद सुखदेव :- सुखदेव यांचा जन्म १५ मे १९०७ रोजी पंजाबमधील लायलपूर येथे झाला. भगतसिंग आणि सुखदेव यांची कुटुंबे लायलपूरमध्ये एकमेकांच्या जवळ राहत होती आणि दोन्ही नायकांमध्ये घट्ट मैत्री होती. एवढेच नाही तर दोघेही लाहोर नॅशनल कॉलेजचे विद्यार्थी होते. सुखदेवने सॉंडर्स हत्याकांडात भगतसिंग आणि राजगुरू यांचे समर्थन केले होते. शहीद राजगुरू :- शहीद राजगुरू यांचा जन्म २४ ऑगस्ट १९०८ रोजी पुणे जिल्ह्यातील खेडा येथे झाला. राजगुरू शिवाजींच्या गनिमी शैलीचे प्रशंसक असण्याबरोबरच लोकमान्यांवर बाळ गंगाधर टिळकांच्या विचारांचाही प्रभाव होता.
