‘उडान योजने’ अंतर्गत, देशातील ६२५ हवाई मार्गांवर सेवा सुरू झाल्या आहेत. देशभरातील ९० विमानतळ या मार्गांनी जोडलेले आहेत. या योजनेचा लाभ १.४९ कोटींहून अधिक प्रवाशांनी घेतला आहे. ही योजना २१ ऑक्टोबर २०१६ रोजी सुरू करण्यात आली आणि तिची पहिली उड्डाण २७ एप्रिल २०१७ रोजी शिमला ते दिल्ली अशी झाली. देशातील लहान शहरांना हवाई प्रवासाने जोडणे आणि लोकांना स्वस्त विमान सेवा प्रदान करणे हा त्याचा उद्देश होता.
नागरी विमान वाहतूक मंत्रालयाने शनिवारी जारी केलेल्या निवेदनात म्हटले आहे की, २०१४ मध्ये देशात विमानतळांची संख्या ७४ होती, जी २०२४ पर्यंत १५९ पर्यंत वाढले. गेल्या १० वर्षांत विमानतळांची संख्या दुप्पट झाली आहे. ‘उडान’ योजनेअंतर्गत, कंपन्यांना दुर्गम भागातही विमान सेवा देता यावी यासाठी सरकारने आतापर्यंत ४,०२३.३७ कोटी रुपयांची आर्थिक मदत (VGF) दिली आहे. यामुळे लहान शहरांमध्ये पर्यटन, आरोग्य सेवा आणि व्यवसायाला चालना मिळाली आहे आणि स्थानिक रोजगारही वाढला आहे.
उडानमुळे प्रादेशिक पर्यटन, आरोग्यसेवेची उपलब्धता आणि व्यापार बळकट झाला ज्यामुळे टियर-२ आणि टियर-३ शहरांमध्ये आर्थिक विकासाला चालना मिळाली. आकांक्षांचे प्रतीक म्हणून पाहिले जाणारे आकाश हे एकेकाळी भारतातील अनेकांसाठी एक अप्राप्य स्वप्न होते. नागरी विमान वाहतूक मंत्रालयाने म्हटले आहे की ‘उडान’ ही केवळ एक योजना नाही तर एक मोठा बदल आहे. या योजनेमुळे लहान शहरे आणि दुर्गम भाग देशाच्या हवाई नेटवर्कशी जोडले गेले आहेत. यामुळे सामान्य माणसासाठी विमान प्रवास स्वस्त आणि सोपा झाला आहे.
हे ही वाचा : अंत्यसंस्काराचा खर्च टाळण्यासाठी वडिलांचा मृतदेह दोन वर्ष ठेवला कपाटात!
उडान योजना ही राष्ट्रीय नागरी विमान वाहतूक धोरण (NCAP) २०१६ अंतर्गत अंमलात आणण्यात आली होती, ज्यामध्ये बाजार-चालित परंतु आर्थिकदृष्ट्या समर्थित मॉडेलद्वारे टियर-२ आणि टियर-३ शहरांना जोडण्याचे १० वर्षांचे ध्येय आहे. या योजनेमुळे विमान कंपन्यांना सवलती आणि व्यवहार्यता अंतर निधी (VGF) द्वारे प्रादेशिक मार्गांवर उड्डाण करण्यास प्रोत्साहन देण्यात आले ज्यामुळे परवडणारे भाडे आणि चांगली सुलभता सुनिश्चित झाली.
नागरी विमान वाहतूक मंत्रालयाने राबविलेल्या या प्रमुख योजनेने भारताच्या प्रादेशिक कनेक्टिव्हिटी लँडस्केपमध्ये बदल घडवून आणला आहे. सर्वसामान्य माणसाचे परवडणाऱ्या विमान प्रवासाचे स्वप्न पहिल्याच विमान प्रवासाने पूर्ण झाले. ही ऐतिहासिक उड्डाण २७ एप्रिल २०१७ रोजी सुरू करण्यात आली, जी शिमलाच्या शांत टेकड्यांना दिल्लीच्या गजबजलेल्या महानगराशी जोडते. २७ एप्रिल २०२५ रोजी भारतीय विमान वाहतूक क्षेत्रातील एका परिवर्तनकारी प्रवासाची सुरुवात झाली जी असंख्य नागरिकांसाठी आकाश खुले करेल. या योजनेला उद्या ८ वर्षे पूर्ण होतील.
हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या नेतृत्वाखाली भारत सरकारने २१ ऑक्टोबर २०१६ रोजी प्रादेशिक कनेक्टिव्हिटी योजना (आरसीएस) उडान (“उडे देश का आम नागरिक”) सुरू केली. चप्पल घातलेल्या सामान्य माणसालाही विमान प्रवास परवडेल या पंतप्रधानांच्या दृष्टिकोनावर आधारित, उडान सर्वांसाठी उड्डाण सुलभ आणि परवडणारे बनवून विमान वाहतूकीला प्रोत्साहन देण्याचे उद्दिष्ट ठेवते. या प्रमुख योजनेने तेव्हापासून भारताच्या प्रादेशिक कनेक्टिव्हिटी लँडस्केपमध्ये बदल घडवून आणला आहे.
