भारत हे इलेक्ट्रॉनिक टॉयजचे वेगाने वाढणारे बाजारपेठ आहे आणि भारतीय खेळणी उद्योगाच्या इको-सिस्टमच्या निर्मितीत इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती तंत्रज्ञान क्षेत्र महत्त्वाची भूमिका बजावू शकते, अशी माहिती एका वरिष्ठ सरकारी अधिकाऱ्यांनी दिली. इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती तंत्रज्ञान मंत्रालयाचे अतिरिक्त सचिव अमितेश कुमार सिन्हा यांनी सांगितले की, या क्षेत्रासाठी भक्कम पायाभरणी होत असून पुढील पिढीचे अभियंते या दिशेने काम करत आहेत, हे पाहून त्यांना आनंद होत आहे.
भारतामध्ये आता मोठ्या प्रमाणात खेळणी देशांतर्गत तयार केली जात आहेत आणि १५३ देशांना त्यांची निर्यात केली जात आहे. खेळणी उद्योगाला प्रोत्साहन देण्यासाठी, इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती तंत्रज्ञान मंत्रालय, सी-डॅक, भारतीय खेळणी उद्योग आणि लेगो समूह यांच्या वतीने त्या अभियांत्रिकी पदवीधरांच्या दुसऱ्या बॅचचा दीक्षांत समारंभ आयोजित करण्यात आला, ज्यांनी ‘ग्राहक इलेक्ट्रॉनिक वस्तूंसाठी (खेळणी उद्योग) इलेक्ट्रॉनिक्स आणि आयटी-आधारित नियंत्रण व स्वयंचलन उपायांचा विकास’ या प्रकल्पांतर्गत एक वर्षाचे प्रशिक्षण प्राप्त केले आहे.
हेही वाचा ..
हर्ष फायरिंगमध्ये लग्नात वराचा मृत्यू
‘मन की बात’ मध्ये पंतप्रधानांनी केली शांती-करुणेच्या परंपरेची आठवण
कट, फसवणूक, विश्वासघात… नॅशनल हेराल्ड प्रकरणी राहुल आणि सोनियांवर एफआयआर दाखल, गुन्हेगारी कटाचा आरोप
हरयाणातील विद्यार्थ्याची ब्रिटनमध्ये हत्या
ही योजना मंत्रालयाच्या संशोधन आणि विकास विभागाची एक विशेष पुढाकार असून याचा उद्देश प्रोटोटाइप विकसित करून आणि कमी प्रतिनिधित्व असलेल्या समुदायांसह तरुण अभियंत्यांना अशा खेळण्यांच्या डिझाइनसाठी आवश्यक कौशल्य प्रदान करून भारतीय इलेक्ट्रॉनिक खेळणी उद्योगाच्या विकासाला चालना देणे आहे. सी-डॅक, नोएडा येथे स्थापन करण्यात आलेल्या ‘इलेक्ट्रॉनिक टॉयज लॅब’चे उद्घाटन करताना सिन्हा म्हणाले की, या कार्यक्रमाला आणखी मोठ्या प्रमाणात औपचारिक स्वरूप देता येईल, ज्यामुळे अधिक विद्यार्थ्यांना सुविधा मिळेल आणि खेळणी उद्योगाच्या एकूणच प्रोत्साहनाला अधिक वेग येईल.
ते पुढे म्हणाले, “ई-खेळण्यांसाठी सी-डॅक-नोएडा येथे स्थापित ‘उत्कृष्टता केंद्रा’मध्ये एनआयईएलआयटी, एमएसएच आणि इलेक्ट्रॉनिक खेळण्यांवर केंद्रित इतर संस्थांचा समावेश केला जाईल. यामुळे उद्योजकता / स्टार्टअप निर्माण करण्यास मदत होईल.” इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती तंत्रज्ञान मंत्रालयाच्या या उपक्रमांतर्गत, संपूर्ण भारतातून अनुसूचित जाती/जमाती आणि ईशान्य (एनईआर) भागातील तरुण अभियंत्यांची निवड करण्यात आली आणि त्यांना १ वर्ष संशोधन व विकासाच्या कार्यात सामील करण्यात आले. प्रथम ६ महिने सी-डॅक-नोएडा येथील ई-टॉयज लॅबमध्ये प्रत्यक्ष काम आणि शिकण्याचा अनुभव दिला गेला. यानंतर उद्योगाच्या आवश्यकतांनुसार खेळण्यांचे प्रोटोटाइप विकसित करण्यासाठी उद्योगात ६ महिन्यांचे प्रशिक्षण देण्यात आले. सहभागी विद्यार्थ्यांना ₹२५,००० मासिक मानधन देण्यात आले.
