भारतीय सैन्याच्या मदतीने उत्तराखंडमधील कुमाऊं प्रदेशातील ऐतिहासिक व निसर्गरम्य सीमावर्ती गाव गर्ब्यांग येथे तंबू-आधारित (टेंट बेस्ड) होमस्टे योजना सुरू करण्यात आली आहे. “ऑपरेशन सद्भावना” अंतर्गत ग्रामीण पर्यटन, शाश्वत विकास आणि स्थानिक समाज सक्षमीकरणाला प्रोत्साहन देण्यासाठी ही एक महत्त्वपूर्ण पाऊल उचलण्यात आली आहे. या सुविधेचे उद्घाटन लेफ्टनंट जनरल डी.जी. मिश्रा, जनरल ऑफिसर कमांडिंग, उत्तर भारत क्षेत्र यांच्या हस्ते करण्यात आले.
सैन्याच्या माहितीनुसार, हा प्रकल्प भारत सरकारच्या वायब्रंट व्हिलेजेस प्रोग्रॅमशी सुसंगत आहे. याचा उद्देश सीमावर्ती गावांमधील पर्यटन वाढवणे, स्थानिक संस्कृतीचे संवर्धन करणे आणि समाजावर आधारित उपजीविकेची नवीन दारे उघडणे हा आहे. हिमालयाच्या कुशीत वसलेले गर्ब्यांग गाव आपल्या अप्रतिम निसर्गसौंदर्याबरोबरच ऐतिहासिक व धार्मिक महत्त्वामुळे प्रसिद्ध आहे. या गावाला सहसा “शिवनगरी गुंजीचे द्वार” असे संबोधले जाते. येथून दोन प्रमुख तीर्थमार्ग निघतात — एक आदि कैलासकडे जाणारा आणि दुसरा ओम पर्वत व कालापानीकडे जाणारा मार्ग. हे क्षेत्र धार्मिक श्रद्धा तसेच सामरिक दृष्टिकोनातून अत्यंत महत्त्वाचे मानले जाते.
हेही वाचा..
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी दोन दिवसीय महाराष्ट्र दौर्यावर
मर्सिडीज- बेंझने नवरात्रीत दर ६ मिनिटाला विकली एक कार!
आयपीएस अधिकाऱ्याची गोळी झाडून आत्महत्या
केंद्र मंत्रिमंडळाने ४ मल्टी-ट्रॅकिंग रेल्वे प्रकल्पांना दिली मंजुरी
स्थानिक सहभाग आणि उत्साह: उद्घाटन सोहळ्यात गर्ब्यांग गावातील रहिवाशांनी उत्साहाने भाग घेतला आणि भारतीय सैन्याचे आभार मानले. ग्रामस्थांच्या मते, ही योजना केवळ पर्यटनालाच चालना देणार नाही, तर स्थानिक युवकांसाठी रोजगार आणि आर्थिक संधीही निर्माण करेल. भारतीय सैन्याने सांगितले की, त्यांची ही पुढाकार सीमावर्ती भागातील सामाजिक-आर्थिक विकास व राष्ट्रनिर्माणातील त्यांच्या सातत्यपूर्ण बांधिलकीचे प्रतीक आहे.
ऑपरेशन सद्भावना अंतर्गत विकसित हा तंबू-आधारित होमस्टे आता पूर्णतः ग्राम समितीच्या ताब्यात देण्यात आला आहे. समितीच आता त्याचे स्वतंत्रपणे संचालन करेल. येथे येणाऱ्या पर्यटकांना स्थानिक जीवनशैली, पारंपरिक भोजन, संस्कृती आणि निसर्गसौंदर्याचा प्रत्यक्ष अनुभव घेता येईल. या गावात आणि त्याच्या परिसरात अनेक धार्मिक व सांस्कृतिक स्थळे आहेत — ओम पर्वत, कैलास पर्वत (लिपुलेख दर्यामार्गे), कालिका माता मंदिर (जिथून काली नदीचा उगम होतो), ऋषि व्यास गुहा, आदि कैलास, पार्वती कुंड, गौरी कुंड आणि रंग समुदाय संग्रहालय, गुंजी इत्यादी.
पर्यटन वाढविण्याबरोबरच भारतीय सैन्य सीमावर्ती गावांच्या सर्वांगीण विकासासाठी अनेक योजना राबवत आहे. त्यात ग्राम विद्युतीकरण, हायब्रिड सोलर प्लांट उभारणी, मोफत वैद्यकीय शिबिरे, पॉलीहाउस बांधकाम आणि अन्य पायाभूत सुविधा विकास प्रकल्पांचा समावेश आहे. या उपक्रमांचा हेतू सीमावर्ती भागात शाश्वत उपजीविकेची संधी निर्माण करणे, जीवनमान सुधारणे आणि स्थानिक समाजाला राष्ट्राच्या मुख्य प्रवाहाशी अधिक घट्टपणे जोडणे हा आहे. भारतीय सैन्याने गर्ब्यांगमध्ये सुरू केलेला हा तंबू-आधारित होमस्टे केवळ पर्यटन प्रकल्प नसून सीमावर्ती भारताच्या विकास, आत्मनिर्भरता आणि सांस्कृतिक पुनरुत्थानाचे प्रतीक आहे. ही योजना दाखवते की, भारतीय सेना केवळ सीमांचे रक्षणच करत नाही, तर सीमावर्ती भारताच्या विकासाचीही प्रहरी आहे.
