हिंदी चित्रपटसृष्टीतील दिग्गज अभिनेता राजकुमार हे असे नाव आहे, जे आजही आदराने आणि प्रेमाने घेतले जाते. ते फक्त त्यांच्या गडद आवाजासाठी आणि प्रभावी अभिनयासाठीच नव्हे, तर त्यांच्या स्पष्टवक्तेपणा आणि प्रामाणिक स्वभावासाठीही प्रसिद्ध होते. राजकुमार यांची एक खासियत अशी होती की ते त्यांच्या चित्रपटांमधील संवादांबद्दल अत्यंत काटेकोर असायचे. जर एखादा संवाद त्यांना आवडला नाही, तर ते तो कॅमेऱ्यासमोरच बदलून टाकायचे. त्यांनी नेहमीच आपल्या अटींवर आणि तत्त्वांवरच काम केले.
राजकुमार यांचा जन्म ८ ऑक्टोबर १९२६ रोजी बलुचिस्तानमधील लोरलाई येथे एका कश्मिरी पंडित कुटुंबात झाला. त्यांचे खरे नाव कुलभूषण पंडित असे होते. त्यांचे कुटुंब नंतर मुंबईत स्थायिक झाले. सुरुवातीला त्यांनी मुंबई पोलिसांमध्ये उपनिरीक्षक म्हणून नोकरी केली. परंतु त्यांचे मन आधीपासूनच चित्रपटसृष्टीकडे ओढलेले होते. एके दिवशी चित्रपट निर्माता बलदेव दुबे पोलीस ठाण्यात आले आणि राजकुमार यांच्या बोलण्याच्या ढंगाने व व्यक्तिमत्त्वाने इतके प्रभावित झाले की त्यांनी त्यांना आपल्या ‘शाही बाजार’ या चित्रपटात कामाची ऑफर दिली. राजकुमार यांनी लगेच पोलिसांची नोकरी सोडली आणि चित्रपटविश्वात प्रवेश केला.
हेही वाचा..
फोनपे, मास्टरकार्ड करणार डिव्हाइस टोकनायझेशन लॉन्च
‘माँ शबरी’ची गायिका मैथिली ठाकूर बिहार भाजपमध्ये प्रवेश करणार!
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी दोन दिवसीय महाराष्ट्र दौर्यावर
मर्सिडीज- बेंझने नवरात्रीत दर ६ मिनिटाला विकली एक कार!
त्यांचा चित्रपट प्रवास सोपा नव्हता. सुरुवातीला त्यांनी छोट्या भूमिकांमध्ये काम केले. त्यांचा पहिला चित्रपट ‘रंगीली’ (१९५२) होता. पण खरी ओळख मिळाली ती महबूब खान यांच्या ‘मदर इंडिया’ (१९५७) या चित्रपटातून. या चित्रपटात राजकुमार यांनी एका शेतकऱ्याची भूमिका साकारली होती, जी प्रेक्षकांच्या मनाला भिडली. यानंतर त्यांनी ‘हीर रांझा’, ‘तिरंगा’, ‘मरते दम तक’, ‘सौदागर’, आणि ‘पाकीजा’ अशा अनेक सुपरहिट चित्रपटांमध्ये काम केले. त्यांचा आवाज, संवादफेक आणि अभिनयशैली ही त्यांच्या प्रत्येक चित्रपटाची ओळख बनली.
राजकुमार यांच्या थेट बोलण्याच्या सवयीचे उदाहरण म्हणजे त्यांचा संवाद बदलण्याचा हट्ट. जर त्यांना एखादा संवाद योग्य वाटला नाही किंवा त्यांच्या व्यक्तिमत्त्वाला साजेसा वाटला नाही, तर ते दिग्दर्शक आणि लेखकांशी चर्चा करून तो संवाद बदलायचे. त्यांचा विश्वास होता की कलाकाराला आपल्या पात्राला उत्तमरीत्या साकारण्याचा अधिकार असायला हवा. त्यामुळेच त्यांच्या संवादांमध्ये एक विशेष ठसक आणि दम जाणवायचा. आपल्या दीर्घ करिअरमध्ये राजकुमार यांनी अनेक पुरस्कार आणि सन्मान मिळवले. त्यात फिल्मफेअर पुरस्कारांसह अनेक प्रतिष्ठित गौरवांचा समावेश आहे. त्यांच्या अभिनयात अशी एक साधेपणाची खोली आणि आत्मविश्वासाची झलक होती, ज्यामुळे ते आपल्या काळातील सर्वात मोठ्या तारकांपैकी एक ठरले. राजकुमार यांचे आयुष्य जसे यशस्वी होते तसेच आव्हानांनी भरलेलेही होते. शेवटच्या काळात ते घशाच्या कॅन्सरशी झुंज देत होते. ३ जुलै १९९६ रोजी, ६९ वर्षांच्या वयात त्यांनी या जगाचा निरोप घेतला.
