आयुर्वेदामध्ये शरीर निरोगी ठेवण्यासाठी विविध प्रकारच्या औषधी वनस्पतींचा वापर केला जातो. यामध्येच एक प्रभावी मिश्रण म्हणजे दशमूल – ज्याचा अर्थ आहे ‘दहा मुळे’. म्हणजेच, दहा प्रकारच्या जडांची एक आयुर्वेदिक संयोजना, जी शरीराची कमजोरी दूर करून त्याला बळकटी देते. या मिश्रणामध्ये बिल्व, अग्निमंथ, श्योनक, पाटल, कष्मारी, बृहती, कंटकारी, शालपर्णी, पृथकपर्णी आणि गोक्षुर या औषधींचा समावेश असतो.
चला, आता पाहूया याचे काही चमत्कारी फायदे –
👉 मायग्रेनसाठी उपयोगी: मायग्रेनमुळे उलट्या, मळमळ, अपचन व पचनसंस्थेच्या त्रासांपासून जे लोक त्रस्त असतात, त्यांच्यासाठी दशमूल फायदेशीर आहे. हे सर्व त्रास कमी करण्यास मदत करते.
👉 डिलिवरीनंतरची कमजोरी: बाळंतपणानंतर शरीरात आलेली अशक्तता दूर करण्यासाठी दशमूल रामबाण ठरते. हे गर्भाशयाच्या ऊतकांना पोषण देते आणि शक्ती वाढवते.
👉 कब्ज व गॅसपासून आराम: दशमूल पचन सुधारते आणि मलावष्टंभ व अपचनासारख्या समस्यांपासून मुक्ती मिळवून देते.
👉 संधिवात व सूज: दशमूलमध्ये दुखण्यावर आराम देणारे गुणधर्म असतात. त्यामुळे गठिया किंवा संधिवाताच्या त्रासांमध्ये याचा उपयोग केला जातो.
👉 श्वसनाच्या तक्रारींवर उपाय: दम्याचा त्रास, सतत खोकला, कफ किंवा काली खोकली अशा आजारांमध्ये दशमूल फुफ्फुसांतील कफ काढून टाकण्यास मदत करते.
👉 व्हायरल ताप व रोगप्रतिकारशक्ती: दशमूल रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवते, त्यामुळे शरीर व्हायरल आजारांपासून लढण्यास सक्षम होते.
👉 लघवीचा त्रास: लघवी अडखळत होणे किंवा त्रासदायक होणे अशा तक्रारींमध्येही दशमूल उपयोगी ठरते.
👉 त्वचारोग व थकवा: त्वचेशी संबंधित तक्रारी, चक्कर येणे, हातापायांना थरथर येणे, सतत थकवा जाणवणे अशा समस्यांमध्ये दशमूल फायदेशीर आहे.
👉 मानसिक स्वास्थ्य: हे औषध तणाव कमी करते, झोप सुधारते आणि मन शांत ठेवते.
👉 जीवघेण्या आजारांमध्ये उपयोग: मधुमेह, उच्च रक्तदाब, हृदयरोग, कर्करोग अशा गंभीर आजारांमध्येही दशमूल उपयुक्त ठरते.
हेही वाचा..
नैसर्गिक आतड्यांच्या स्वच्छतेचे उपाय जाणून घ्या !
किश्तवाडमध्ये अनेक अतिरेक्यांना घेराव
अमृत भारत स्टेशन योजना : माणसं नाही, रोबोट करतील अनाउंसमेंट!
कसे घ्यावे दशमूल?
दशमूल काढा, चूर्ण, किंवा गोळ्यांच्या स्वरूपात घेतले जाऊ शकते. हे कुठल्याही प्रकारच्या माल्ट (माल्टेड पेय) मध्ये मिसळून घेतले जाऊ शकते. जवाच्या माल्टमध्ये दशमूल मिसळून घेणे सर्वाधिक प्रभावी मानले जाते. यामुळे त्याची चव सुधारते व गुणधर्म अधिक तीव्र होतात.
