दिल्लीमधील भारत रत्न सी. सुब्रमण्यम ऑडिटोरियम, NASC परिसरामध्ये नेशनल कॉन्क्लेव ‘वीविंग इंडिया टुगेदर: नैसर्गिक तंतू, नवकल्पना आणि उत्तरपूर्व व त्यापुढील आजीविका’ आयोजित करण्यात आले. या संगोष्ठीचे उद्दिष्ट नैसर्गिक तंतूंचा वापर, स्थानिक कारीगरांची कला आणि नवकल्पनांना प्रोत्साहन देणे, विशेषतः उत्तरपूर्व भागात, हे आहे. कार्यक्रमात केंद्रीय मंत्री शिवराज सिंग चौहान यांनी सांगितले की, “उत्तरपूर्वेतील विविध राज्यांतील आपले भावंड इथे उपस्थित आहेत. ते विविध प्रकारच्या विणकामाच्या कामात गुंतलेले आहेत, ज्यात कमळाच्या फुलांचे तंतू, अनानसाचे तंतू आणि इतर स्थानिक गवताचे तंतू यांचा समावेश आहे. हे सर्व स्थानिक संसाधनांशी निगडित आहेत आणि त्यांच्या कारीगरीत एक अद्वितीय ओळख दिसते.”
कार्यक्रमात ओडिशाच्या हँडलूम कारीगर अनुश्यमता यांनी आपल्या कामाबद्दल सांगितले की, त्यांचे हाताने केलेले काम पारंपरिक आणि नैसर्गिक रंगांचा वापर करून रंगवण्याच्या प्रक्रियेनुसार केले जाते. तसेच, ओडिशाची दुसरी कारीगर रुक्मदी यांनी सांगितले की, त्यांचे काम ‘कटपद’ नावाच्या नैसर्गिक रंगाई तंत्रज्ञानाशी संबंधित आहे. ते झाडाची साल, तिळ, गौमूत्र आणि वनस्पतींच्या अर्कातून रंग तयार करतात. नंतर या रंगांचा वापर करून पारंपरिक पद्धतीने पाण्यात रंग घालून सूती कापड हाताने विणले जाते. ही संपूर्ण प्रक्रिया पूर्णपणे हाताने केली जाते.
हेही वाचा..
पहिले ६० कोटी जमा करा, नंतर परदेशी जा!
पाक सैन्यावर टीटीपीचा हल्ला; ११ सैनिकांचा मृत्यू!
रसायनशास्त्रातील नोबेल पुरस्कार जपान, ऑस्ट्रेलिया आणि अमेरिकेच्या शास्त्रज्ञांना
भारत हा जगाचा विश्वासार्ह भागीदार
मणिपूरची कारीगर गुरुमेम जीतेश्वरी देवी यांनी उत्तरपूर्वेतील विकासाबाबत सांगितले, “पूर्वी आमच्या समाजातील फक्त काही लोक दिल्ली येत होते आणि बहुतेक लोक उपलब्ध संधींबद्दल अनभिज्ञ होते. पण आता पंतप्रधान मोदींच्या नेतृत्वाखाली प्रत्येक महिला आणि नागरिकाला माहिती मिळते की ही संधी सर्वांसाठी आहे आणि याचा लाभ प्रत्येक जण घेऊ शकतो.” मणिपूरची आणखी एक कारीगर तोंगब्राम बिजियाशंती यांनी सांगितले की, ते आपल्या राज्यात भरपूर प्रमाणात उपलब्ध कमळाच्या फुलांचे तंतू वापरून कपडे तयार करतात. त्यांनी असेही सांगितले की, पंतप्रधान मोदींनी २०२१ मध्ये ‘मन की बात’ कार्यक्रमात त्यांच्या कामाचा उल्लेख केला होता, ज्यामुळे त्यांचा मनोबल वाढला.
लद्दाखची कारीगर डॉ. जिगमित यांनी सांगितले, “जेव्हा आपण पीएम मोदींच्या जागतिक नेतृत्वाची चर्चा करतो, तेव्हा ते डिजिटल इंडियाच्या निर्मितीसाठी महत्वाचे प्रयत्न करत आहेत. जी-२० परिषदेत पश्मीना शॉलला प्रोत्साहन देणे ही त्यांची बांधिलकीचे उदाहरण आहे. याशिवाय कृषीसह इतर अनेक क्षेत्रांमध्येही विकासकार्य सुरु आहे. या संगोष्ठीमुळे भारतातील विविध नैसर्गिक तंतू आणि हाताच्या कारीगरीला नवी ओळख मिळाली आहे, जी देशाच्या संस्कृतीसाठी तसेच आजीविकेसाठीही महत्त्वपूर्ण ठरत आहे.
