जगभरात दरवर्षी ३१ ऑक्टोबर हा दिवस विश्व बचत दिवस म्हणून साजरा केला जातो। या दिवसाचा उद्देश लोकांना बचत करण्याची सवय लावणे हा आहे. जेणेकरून ते भविष्यासाठी, आपत्कालीन परिस्थितीसाठी किंवा वृद्धापकाळासाठी आर्थिक साठा तयार करू शकतील. भारतामध्ये मात्र, ३१ ऑक्टोबर १९८४ रोजी तत्कालीन पंतप्रधान इंदिरा गांधी यांच्या निधनानंतर हा दिवस ३० ऑक्टोबर रोजी साजरा केला जातो.
काळानुसार बचतीच्या पद्धतींमध्ये मोठा बदल झाला आहे. बचत आता केवळ पैसे साठवण्यापुरती मर्यादित नसून ती गुंतवणूक-केंद्रित झाली आहे. अलीकडच्या काळात अनेक आर्थिक उपाय (financial solutions) सामान्य लोकांमध्ये लोकप्रिय होत आहेत. कोरोना महामारीच्या काळात एसआयपी (Systematic Investment Plan) लोकांमध्ये झपाट्याने लोकप्रिय झाले. यात कोणीही व्यक्ती दरमहा ठरावीक रक्कम एखाद्या म्युच्युअल फंडात किंवा गुंतवणुकीच्या इतर साधनांमध्ये जमा करतो. एसआयपीचा सर्वात मोठा फायदा म्हणजे कंपाउंडिंग (चक्रवाढ)चा लाभ. दीर्घकाळ नियमित गुंतवणुकीने मोठा निधी उभा करता येतो. म्युच्युअल फंडातील एसआयपी इन्फ्लो सप्टेंबर महिन्यात ४ टक्क्यांनी वाढून विक्रमी २९,३६१ कोटी रुपये झाला आहे, जो ऑगस्टमध्ये २८,२६५ कोटी रुपये होता.
हेही वाचा..
“सर्वात भ्रष्ट कुटुंबातील युवराजांनी उघडलीत खोट्या आश्वासनांची दुकाने”
‘ते’ श्रद्धास्थळांचा विकास कसा करतील ?
छत्रपती शिवाजी महाराज संग्रहालय वैभवाचे प्रेरणास्थान बनेल
‘एसटीईएम’ महिलांना संधी देणे आवश्यक
असोसिएशन ऑफ म्युच्युअल फंड्स इन इंडिया (AMFI) च्या आकडेवारीनुसार, सप्टेंबरमध्ये एकूण एसेट अंडर मॅनेजमेंट (AUM) वाढून ७५.६ लाख कोटी रुपये झाले, जे ऑगस्टमध्ये ७५.२ लाख कोटी रुपये होते. ईटीएफ (Exchange Traded Fund) मध्ये गुंतवणुकीचा कलही गेल्या काही वर्षांत वेगाने वाढला आहे. ईटीएफ म्हणजे विविध सिक्युरिटीजचा संग्रह, ज्यात निफ्टी५० सारखे इंडेक्स, सरकारी किंवा कॉर्पोरेट बाँड्स, तसेच सोने आणि चांदीसारख्या कमॉडिटीजचा समावेश असतो. वर्ल्ड गोल्ड कौन्सिलच्या आकडेवारीनुसार, भारताच्या गोल्ड ईटीएफ मध्ये ऑगस्ट २०२५ मध्ये २३३ दशलक्ष डॉलर्सचे निव्वळ गुंतवणूक प्रवाह (net inflow) नोंदले गेले, जे जुलैतील १३९ दशलक्ष डॉलर्सपेक्षा ६७ टक्के अधिक आहे. याशिवाय, फिक्स्ड डिपॉझिट (FD), रिकरिंग डिपॉझिट (RD) आणि सेव्हिंग अकाउंट्स यांसारखी पारंपरिक बचतीची साधने आजही लोकांच्या विश्वासाला पात्र ठरत आहेत.
