महिला प्रजनन तंत्र ही एक जैविक प्रणाली आहे, जी संतान जन्म देण्यास मदत करते. हे दोन भागांमध्ये विभागलेले आहे. बाह्य जनन अवयव आणि अंतर्गत जनन अवयव. हे अवयव फक्त मूल जन्म देण्यास मदत करीत नाहीत, तर महिलांच्या एकूण आरोग्याच्या टिकावासाठीही महत्त्वाचे आहेत. महिला प्रजनन तंत्र हॉर्मोन संतुलन, लैंगिक परिपक्वता, मानसिक स्थिरता आणि हाडांची मजबुती राखण्यास मदत करते. यात काहीही ताण किंवा समस्या उद्भवल्यास संपूर्ण शरीरावर परिणाम होतो.
आयुर्वेदानुसार महिला प्रजनन तंत्र शक्ती आणि निसर्गाशी जोडलेले आहे. या तंत्रामुळेच स्त्रीला सृष्टीची सर्जक म्हटले जाते, जी नवीन शक्ती जन्म देते. महिला प्रजनन तंत्रामध्ये अंडाशय, फैलोपियन ट्यूब, गर्भाशय ग्रीवा आणि योनि तसेच अनेक बाह्य जनन अवयव समाविष्ट आहेत. हे सर्व अवयव एकत्रितपणे महिलांचे संपूर्ण आरोग्य सामान्य ठेवण्यास मदत करतात. कोणत्याही अवयवात समस्या असल्यास महिला अनेक त्रासांना सामोरे जाऊ शकते.
हेही वाचा..
मुर्शिदाबादमध्ये बांगलादेशमार्गे म्यानमारला परतण्याच्या प्रयत्नात असलेले ३ रोहिंग्या ताब्यात!
नेपाळच्या तुरुंगातून पळालेली पाकिस्तानची महिला त्रिपुरात
पंतप्रधान मोदी एनडीए कार्यकर्त्यांशी साधणार संवाद
बीएसएफकडून २.८२ कोटी रुपयांच्या सोन्यासह तस्कराला अटक
महिला प्रजनन तंत्राला निरोगी ठेवण्यासाठी आयुर्वेदात अनेक औषधी वनस्पतींचा उल्लेख आहे. शतावरी यामध्ये फार महत्त्वाची भूमिका बजावते. शतावरीमध्ये पॉलीसॅकेराइड्स, म्यूसिलेज, फॉलिक ऍसिड आणि सार्सासापोजेनिन सारखे संयुग आढळतात, जे हॉर्मोन संतुलित ठेवतात आणि तणाव कमी करतात. दालचिनी हीसुद्धा महिला प्रजनन तंत्रासाठी फायदेशीर आहे. दालचिनीमध्ये टेरपेनॉइड्स आणि फ्लेवोनॉइड्स सारखी संयुगे असतात, जी सूज कमी करतात आणि गर्भाशयातील संकुचनात आराम देतात. प्रत्येक महिन्याला पीरियडच्या वेळी गर्भाशय संकुचन करून ताण अनुभवतो, अशावेळी दालचिनीचा सेवन उपयुक्त ठरतो.
अशोकारिष्ट महिलांसाठी फार फायदेशीर ठरते. यात अशोक वृक्षाची साल असते, जी अत्यंत प्रभावी आहे. याचा सेवन केल्यास पीरियडशी संबंधित त्रास कमी होतो आणि हॉर्मोन संतुलित राहतात. याशिवाय फळघृत देखील फायदेशीर ठरते. हे घरच्या घरी बनवता येते. यात गिरगौघृत, मंजीठ, मुलेठी, कूठ, हर्रे, बहेड़ा, आंवला, अजवायन, हळद, दारुहळद, हिंग, श्वेतकमळ फूल आणि शतावरी यांसारखी वनस्पती मिसळून गर्भाशय, फैलोपियन ट्यूब आणि अंडाशय योग्य प्रकारे कार्य करतील याची खात्री होते. तसेच अश्वगंधा, लोध्र, योग आणि ध्यान यांचा वापर करून महिला प्रजनन तंत्र निरोगी ठेवता येऊ शकते.
