पाकिस्तानविरुद्ध ऑपरेशन सिंदूर दरम्यान रॅम्पेज एअर-लॉन्च क्रूझ मिसाइलने (ALCM) प्रचंड विध्वंस केला होता. भारतीय वायुसेनेच्या जॅग्वार लढाऊ विमानांनी पाकिस्तानच्या वायुसेनेच्या सुक्कुर बेसवर याच मिसाइलने अत्यंत अचूक हल्ला केला होता. अचूक हल्ले करण्यासाठी मिसाइल तयार करण्यात इस्रायलला तोड नाही आणि आता भारतीय वायुसेनेने इस्रायलकडून ALCM पेक्षाही अधिक शक्तिशाली मिसाइल खरेदी करण्याचा निर्णय घेतला आहे. संरक्षण क्षेत्रातून आलेल्या अहवालांनुसार भारतीय वायुसेना आता AIR LORA मिसाइलच्या खरेदीचा अभ्यास करत आहे.
ही मिसाइल इस्रायल एअरोस्पेस इंडस्ट्रीजने विकसित केली आहे आणि ही एक लाँग-रेंज आर्टिलरी मिसाइल आहे, जी अचूक स्ट्राइक टॅक्टिकल मिसाइलचा डीप स्टँड-ऑफ प्रकार आहे. म्हणजेच भारत आपली अचूक हल्ला करण्याची क्षमता आणखी वाढवत आहे.
ऑपरेशन सिंदूर दरम्यान भारताने पाकिस्तानच्या ११ एअर बेसवर अचूक हल्ले केले होते. या वेळी भारताने ब्रह्मोस आणि इस्रायली ALCMसह विविध मिसाइल्स वापरल्या होत्या आणि यामध्ये रॅम्पेज ALCM ने उत्कृष्ट कामगिरी केली होती. २५० किमी रेंजची रॅम्पेज ALCM मिसाइल भारतीय वायुसेनेने Su-30 MKI, MiG-29 आणि जॅग्वार फ्लीटमध्ये समाविष्ट केली आहे. ऑपरेशन सिंदूरमध्ये या मिसाइलने आपली क्षमता सिद्ध करत सुक्कुरमधील UAV हँगर नष्ट केला होता.
रॅम्पेज ALCM मिसाइलची समस्या काय आहे?
जरी रॅम्पेजने जबरदस्त कामगिरी केली असली, तरी या मिसाइलला डिप्लॉय करण्यासाठी शत्रूच्या जवळ जावे लागते. त्यामुळे शत्रूच्या एअर डिफेन्स सिस्टमकडून लढाऊ विमानांना धोका असतो. पाकिस्तानला चीनकडून नवीन HQ-9 सिरीजसह प्रगत एअर डिफेन्स सिस्टम मिळणार आहेत. तसेच पाकिस्तानकडे LY-80 सिस्टमही आहे, ज्यामुळे धोका वाढतो. म्हणूनच भारतीय वायुसेनेला दीर्घ पल्ल्याच्या हल्ल्याच्या क्षमतेची गरज भासली आणि AIR LORA मिसाइल ही गरज पूर्ण करण्यास सक्षम आहे.
एयरो इंडिया 2025 मध्ये AIR LORA चे प्रदर्शन करण्यात आले होते. यात ४०० किमी रेंज दाखवली गेली. जर हे मिसाइल लढाऊ विमानांमध्ये इंटीग्रेट केले गेले, तर भारतीय वायुसेनेला भारताच्या हवाई सीमेतूनच पाकिस्तानच्या कराची, सुक्कुर, बहावलपूर किंवा रावळपिंडीसारख्या ठिकाणांवर अचूक हल्ला करता येईल. तसेच चीनविरुद्ध संघर्ष झाल्यास LAC पारच्या टार्गेट्सवरही हल्ला करता येईल.
हे ही वाचा:
नसीरुद्दीन शाह यांचे ‘भारतापेक्षा पाकिस्तानप्रेम मोठं?’
एजबॅस्टन कसोटीत बुमराह खेळणार?
टीम इंडियाचा कमबॅक प्लान तयार – एजबेस्टनवर हिसका दाखवण्याची वेळ!
नाना पटोले ‘या’ कारणासाठी एक दिवसासाठी निलंबित!
AIR LORA मिसाइल किती घातक आहे?
AIR LORA मिसाइल इस्रायल एअरोस्पेस इंडस्ट्रीजने विकसित केले आहे. हे एक अत्याधुनिक एअर-लॉन्च बॅलिस्टिक मिसाइल (ALBM) आहे. याची रेंज ४०० किमी आहे, जी रॅम्पेजपेक्षा खूप अधिक आहे. याचे वजन सुमारे १६०० किलो आहे आणि हे सुपरसॉनिक स्पीडने उडते. यात प्रगत INS/GPS नेव्हिगेशन, GNSS अँटी-जॅमिंग तंत्रज्ञान आणि ‘फायर अँड फॉरगेट’ क्षमता आहे, जी याला अत्यंत अचूक बनवते व शत्रूच्या इलेक्ट्रॉनिक जॅमिंगपासून सुरक्षित ठेवते.
हे मिसाइल शत्रूच्या सॅम साइट्स, मल्टीपल लॉन्च रॉकेट सिस्टम्स, एअरबेस, एअर डिफेन्स सिस्टम्स, कमांड पोस्ट्स आणि महत्त्वाच्या संरचनांवर हल्ला करण्यासाठी डिझाइन केले आहे. यातील डीप-पेनेट्रेशन वॉरहेड्स हे त्याचे खास वैशिष्ट्य आहे. म्हणजे शत्रूने एखादी महत्त्वाची गोष्ट बंकरमध्ये किंवा हार्ड शेल्टरमध्ये लपवली असेल, तरी हे मिसाइल त्याचा नाश करू शकते.
अहवालांनुसार, एक Su-30 MKI लढाऊ विमान चार AIR LORA मिसाइल्स वाहून नेऊ शकते. यामुळे ते एका उड्डाणात चार महत्वाच्या शत्रूच्या ठिकाणांवर हल्ला करू शकते. त्यामुळे पाकिस्तानच्या कराची, सुक्कुर, बहावलपूर, रावळपिंडीसारख्या शहरांवर भारतातूनच अत्यंत अचूक हल्ला शक्य होईल.
भारत-इस्रायलमध्ये मोठा संरक्षण करार
भारताने एयरो इंडिया 2023 मध्ये AIR LORA भारतातच तयार करण्यासाठी इस्रायलसोबत करार केला होता. यानुसार, भारत इलेक्ट्रॉनिक्स लिमिटेड (BEL) आणि इस्रायलची IAI ही मिसाइल संयुक्तपणे बनवणार आहेत. हे ‘मेक इन इंडिया’ अंतर्गत आत्मनिर्भरतेला प्रोत्साहन देईल.
भारतीय नौदल आधीच LORA च्या ग्राउंड वर्जनचा वापर करत आहे. आता एअर वर्जन वायुसेनेत सामील झाल्यावर, भारताची त्रिस्तरीय लष्करी क्षमता अधिक भक्कम होईल. AIR LORA चे अचूकतेचे प्रमाण (CEP) फक्त 10 मीटर आहे. म्हणजेच ही मिसाइल टार्गेट जवळजवळ अगदी बरोबर हिट करू शकते.
Su-30 MKI मध्ये आधीच ब्रह्मोस मिसाइल इंटीग्रेट केले आहे. आता AIR LORA जोडल्यावर भारताची ऑपरेशनल रेंज एवढी वाढेल की पाकिस्तानला त्याचे एअरबेस वाचवणे अशक्य होईल.
