आजच्या धावपळीच्या आणि तणावग्रस्त जीवनशैलीत तणाव, अनिद्रा आणि विविध आजारांचे अनाहूत आगमन अगदी सामान्य झाले आहे. परंतु काही सोप्या गोष्टींचे पालन करून या समस्या सहजपणे दूर करता येऊ शकतात. भारत सरकारच्या आयुष मंत्रालयाने उत्तम आरोग्यासाठी एक संपूर्ण आणि सोपा मार्ग सुचवला आहे. मंत्रालयाच्या म्हणण्यानुसार, आयुर्वेद संतुलित जीवनशैली आणि सर्वांगीण कल्याणाचा प्रचार करतो. दिनचर्या, ऋतुचर्या, आहार, सद्वृत्त आणि योग हे पाच प्रमुख सिद्धांत जीवनात अंगीकारल्यास कोणतीही व्यक्ती निरोगी, ऊर्जावान आणि रोगमुक्त राहू शकते. ही प्राचीन भारतीय वैद्यक पद्धती शरीर, मन आणि आत्म्याच्या संतुलनावर भर देते, ज्यामुळे दैनंदिन जीवनात सकारात्मक बदल घडतात.
मंत्रालयाचा दावा आहे की हे सिद्धांत अवलंबल्याने अनेक फायदे होतात. आयुर्वेद फक्त रोगांपासून बचाव करत नाही, तर जीवन अधिक आनंदी आणि संतुलित बनवतो. तज्ज्ञांच्या मते, शहरांतील वाढता तणाव आणि प्रदूषण यामध्ये हे उपाय विशेषतः उपयुक्त आहेत. आयुष मंत्रालयाच्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, हे सिद्धांत सहजरीत्या अंगीकारता येतात.
हेही वाचा..
मैदानात वादग्रस्त हावभाव करणाऱ्या हारिस रौफवर दोन सामन्यांची बंदी
या केवळ अंतर्गत चाचण्या; कोणत्याही कार्यक्षम बिघाडाशी संबंध नाही!
चाचणी दरम्यान मोनोरेलचा अपघात; डबा रूळावरून घसरला
हे पहिल्या क्रमांकावर आहे. सकाळी लवकर उठणे, व्यायाम करणे, स्नान, आणि ठराविक वेळी भोजन व झोप घेणे यांचा यात समावेश होतो. यामुळे शरीराची जैविक घड्याळ (बायोलॉजिकल क्लॉक) संतुलित राहते आणि दिवसभर ऊर्जा टिकून राहते. मंत्रालय उन्हाळ्यात थंड व हलके आहार, तर हिवाळ्यात पौष्टिक व उबदार अन्न घेण्याचा सल्ला देते. असे केल्याने हंगामी आजारांपासून बचाव होतो आणि शरीर नैसर्गिक बदलांना अनुकूल राहते.
मंत्रालय संतुलित, सात्त्विक व ताज्या अन्नपदार्थांवर भर देते. ताजे फळे, भाज्या आणि धान्य यांचा वापर करावा. आपल्या पचनशक्तीनुसार आहार निवडावा – उदा., वात प्रकृती असणाऱ्यांनी हलका व कोमट आहार घ्यावा. यामुळे पोषण मिळते आणि रोगप्रतिकारक शक्ती वाढते. सद्वृत्त म्हणजे सत्य बोलणे, क्रोधावर नियंत्रण ठेवणे, दया, संयम आणि चांगले वर्तन करणे. हे मानसिक स्थैर्य राखते, मन शांत ठेवते आणि तणावापासून मुक्ती देते. मंत्रालयाच्या मते, योग म्हणजे शंभर समस्यांचे एकच समाधान आहे. आसन, प्राणायाम आणि ध्यान यांच्या नियमित सरावाने लवचिकता, श्वासावर नियंत्रण आणि मानसिक स्पष्टता प्राप्त होते. योग शरीराला मजबूत बनवतो आणि ऊर्जेचा प्रवाह सुसंगत ठेवतो.
