काही दिवसांपूर्वी मे महिन्यात झालेल्या पावसाचा जोर आणि त्यासोबत आलेली वादळे, गारपीट आणि आकाशीय विजांचा प्रहार अनपेक्षित होता. या अचानक आलेल्या हवामान बदलामुळे मानवी आणि आर्थिक नुकसान मोठ्या प्रमाणावर झाले. उपलब्ध आकडेवारीनुसार या काळात सुमारे तीन डझन लोकांचे प्राण गेले. हे चित्र केवळ प्री-मानसून पावसाचे आहे, तर अजून संपूर्ण मानसून हंगाम बाकी आहे. त्यामुळे हवामानाचा असा अनपेक्षित स्वभाव चिंतेचा विषय आहे. या पार्श्वभूमीवर, योगी सरकार जनतेच्या हितासाठी अत्यंत सजग आहे. सरकारचा उद्देश म्हणजे जनजागृती आणि पूर्वसूचनेद्वारे जीवित व मालमत्तेचे नुकसान कमीत कमी करणे. ज्या कुटुंबाला नुकसान झाले आहे, त्यांना शक्य तितक्या लवकर भावनिक आणि आर्थिक आधार देणे हे सरकारचे प्राधान्य आहे – आणि तसे प्रत्यक्षात केले जात आहे.
हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की, हवामानाशी संबंधित आपत्ती आता केवळ मान्सून हंगामापुरत्या मर्यादित राहिलेल्या नाहीत. गेल्या तीन-चार दशकांपासून ग्लोबल वॉर्मिंगमुळे हवामान बदल अधिक तीव्र झाले आहेत आणि त्यामुळे नुकसानाचा व्यापही वाढला आहे. तरीसुद्धा, सर्वाधिक धोका मान्सून हंगामात (जून ते सप्टेंबर) वादळी वाऱ्यांमुळे, विजा कोसळण्यामुळे आणि मुसळधार पावसामुळे निर्माण होतो. अशा परिस्थितीत संभाव्य हानी कमी करण्यासाठी हवामान खात्याच्या मदतीने राज्य सरकार वेळोवेळी अलर्ट जारी करते. नागरिकांना सुरक्षित ठिकाणी जाण्याचा सल्ला दिला जातो. खिडक्या, दरवाजे, झाडे, मोबाइल टॉवर, विजेचे खांब, जलस्त्रोत यापासून दूर राहावे. लहान मुलांना घराबाहेर खेळण्यापासून रोखावे. लोखंडी दरवाजे आणि हँडपंपपासून दूर रहावे. जर तुम्ही अशा हवामानात मोकळ्या जागेत अडकले असाल तर दोन्ही कान बंद करून, पाय एकत्र करून गुडघ्यावर बसावे.
हेही वाचा..
कोरोना : कर्नाटक आरोग्य विभागाची अ‍ॅडव्हायझरी जारी
ऑपरेशन सिंदूर : शिष्टमंडळाने अबू धाबीतील बीएपीएस हिंदू मंदिराला दिली भेट
नाभवर नियमित तेल लावल्याने काय फायदा ?
‘दामिनी’ किंवा ‘सचेत’ यांसारखे मोबाइल अ‍ॅप्स डाउनलोड करून हवामान अलर्टस मिळवू शकतात. मदतीसाठी कंट्रोल रूम क्रमांकावर संपर्क करावा. योगी सरकार लाइटनिंग सेफ्टी प्रोग्राम (आकाशीय विजांपासून संरक्षण कार्यक्रम) राबवण्याच्या तयारीत आहे. याच अंतर्गत जिल्हा आपत्कालीन केंद्रांना सक्षम बनवण्याचे काम सुरू आहे. तसेच आकाशीय विजेपासून बचावाच्या उपायांचे जनजागरण करूनही हानी कमी करण्याचा प्रयत्न केला जात आहे. हवामान विभाग आधीच विजेच्या सिग्नल ओळखण्यासाठी यंत्रणा उभारण्याचे काम करत आहे. मुख्यमंत्री योगी आदित्यनाथ यांनी राज्य आपत्ती व्यवस्थापन प्राधिकरणाला (SDMA) दिलेल्या सूचनांनंतर, संपूर्ण राज्यात अत्याधुनिक विजा ओळख प्रणाली बसवण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे. ही प्रणाली कोणत्या भागात वीज पडण्याची शक्यता आहे हे किमान ३० मिनिटे अगोदर अचूकपणे सांगते. या यंत्रणेची टप्प्याटप्प्याने अंमलबजावणी सुरू आहे.
