मुख्यमंत्री योगी आदित्यनाथ यांच्या दृष्टीकोनानुसार, उत्तर प्रदेशचा वन आणि वन्यजीव विभाग राज्याला इको टुरिझम हब म्हणून विकसित करत आहे. संबंधित अधिकाऱ्यांनी सांगितले की, राज्याच्या नैसर्गिक सौंदर्य आणि जैवविविधतेचे संरक्षण करत “बफर में सफर” ही योजना सुरू करण्यात येत आहे. या योजनेअंतर्गत, राज्यातील टायगर रिझर्व्हमध्ये नवीन सफारी मार्ग तयार करण्यात येत असून, भीरा आणि मोहम्मदीसारख्या भागांमध्ये इको टुरिझमच्या नव्या शक्यतांचा विकास करण्यात येत आहे. स्थानिक लोकांना गाईड, रेस्टॉरंट चालक वगैरे म्हणून प्रशिक्षित करून स्थानिक रोजगारालाही चालना दिली जाणार आहे. या प्रयत्नांमुळे गेल्या काही वर्षांत यूपीमध्ये इको टुरिझम पर्यटकांची संख्या लक्षणीयरीत्या वाढली आहे.
मुख्यमंत्री योगी यांच्या संकल्पनेनुसार उत्तर प्रदेशला इको टुरिझम हब बनवण्याच्या दिशेने राज्याचा वन आणि वन्यजीव विभाग पावले उचलत आहे. याचाच भाग म्हणून “बफर में सफर” योजना मॉन्सूनच्या काळात सुरू केली जाणार आहे. राज्यातील टायगर रिझर्व्हच्या बफर झोनमध्ये नवीन सफारी रूट विकसित करण्यात येणार आहेत. या योजनेअंतर्गत दुधवा, पीलीभीत टायगर रिझर्व्ह आणि उत्तर खीरी बफर झोनमध्ये नवीन सफारी रूट तयार केले जात आहेत. सोहागीबरवा, उत्तर खीरी आणि पीलीभीतमधील बफर झोन क्षेत्रांमध्ये नवीन मार्गांची निवड झाली आहे. या बफर झोनमध्ये पर्यटक पावसाळ्यातही जंगल सफारीचा आनंद घेऊ शकतील. तसेच, पर्यटकांचे आकर्षण वाढवण्यासाठी टायगर रिझर्व्ह अधिक दिवस खुले ठेवण्याचीही व्यवस्था केली जात आहे. “बफर में सफर” योजनेचा सर्वात मोठा फायदा म्हणजे मानव आणि वन्य प्राण्यांमधील संघर्ष कमी होणे आणि पर्यटकांना जंगलातील साहस अनुभवता येणे.
हेही वाचा..
आयएमएफ २०२५ च्या दुसऱ्या सहामाहीत पाकिस्तानबद्दल काय धोरण ठेऊ शकतो ?
आज नीती आयोगाच्या बैठकीत सर्व राज्यांचे मुख्यमंत्री घेणार भाग
राहुल गांधींविरोधात मानहानीच्या खटल्यात अजामीनपात्र वॉरंट
१० लाख रुपयांचे बक्षीस असलेल्या नक्षलवाद्याचा झारखंडमध्ये खात्मा
वन आणि वन्यजीव विभाग राज्यात इको टुरिझम वाढवण्यासाठी टायगर रिझर्व्ह व अभयारण्यांव्यतिरिक्त इतर शक्यतांचाही विस्तार करत आहे. लखीमपूर खीरीच्या भीर आणि मोहम्मदी परिसराला इको टुरिझम स्पॉट्स म्हणून विकसित केले जात आहे. दक्षिण खीरीतील गोला, मोहम्मदी रेंज आणि भीरमध्ये टुरिस्ट सर्किट तयार करण्यात आले आहे. या भागातील सेमराई तलाव, जो स्थलांतरित पक्ष्यांसाठी प्रसिद्ध आहे, तोही या सर्किटमध्ये पर्यटकांसाठी आकर्षण म्हणून समाविष्ट केला जाईल. नेपाळ सीमेलगत असलेल्या कर्तनिया घाटच्या बफर झोनमध्येही जंगल सफारी सुरू करण्यात आली आहे. या क्षेत्रातील निसर्ग सौंदर्य, जैवविविधता आणि वन्यजीवांचे वैभव पर्यटकांना आकर्षित करणारे ठरणार आहे.
वन विभाग मुख्यमंत्री योगी यांच्या दृष्टीकोनानुसार उत्तर प्रदेशला इको टुरिझम हब बनवण्यासाठी अनेक नवे उपक्रम राबवत आहे. या अंतर्गत दुधवा पर्यटन संकुलात एक आधुनिक माहिती केंद्र स्थापन करण्यात आले आहे, जे पर्यटकांना या भागातील जैवविविधता, वन्यजीव आणि स्थानिक संस्कृतीबद्दल माहिती देईल तसेच पर्यावरण संवर्धनाबद्दल जागरूकताही निर्माण करेल. याशिवाय स्थानिक लोकांना रोजगाराशी जोडण्यासाठी नेचर गाईड्स, कँटीन कर्मचारी, स्वयंपाकी यांना प्रशिक्षण दिले जात आहे. हे प्रशिक्षण केवळ त्यांच्या कौशल्यात वाढ करणार नाही, तर पर्यटकांना दर्जेदार सेवा देण्याची हमीही देईल. त्यामुळे स्थानिक तरुणांसाठी रोजगार व उत्पन्नाची नवीन दारे खुली होतील. या प्रयत्नांमुळे उत्तर प्रदेश लवकरच देश व जगाच्या नकाशावर इको टुरिझमच्या एक महत्त्वाच्या केंद्र म्हणून उदयास येत आहे.
