पाकिस्तानला धडा शिकवण्याची प्रक्रिया सुरू झाली आहे. भारत पाकिस्तानविरुद्ध एकामागून एक कारवाई करत आहे. पाकिस्तानसोबतचा सिंधू पाणी करार संपुष्टात आणल्यानंतर भारताने चिनाब नदीवरील बगलिहार धरणातून येणारा पाणीपुरवठा थांबवला आहे. यामुळे पाकिस्तानच्या पंजाब प्रांतात तीव्र पाणीटंचाई निर्माण झाली आहे.
जागतिक बँकेच्या मध्यस्थीने १९६० मध्ये स्वाक्षरी झालेल्या सिंधू पाणी कराराचे उल्लंघन केल्यानंतर अवघ्या १० दिवसांतच हे पाऊल उचलण्यात आले आहे. इंडियन एक्सप्रेसच्या वृत्तानुसार, नदीतून वाहणाऱ्या जलविद्युत प्रकल्पाच्या रूपात बांधण्यात आलेले बगलिहार धरण आता पाण्याचा प्रवाह रोखण्यासाठी वापरले जात आहे.
पूर्वी या धरणातून पाणी अखंड वाहत असे आणि वीज निर्मिती होत असे, पण आता भारताने ते एक शस्त्र बनवले आहे. चिनाब नदीचे पाणी हे पाकिस्तानातील पंजाबमधील शेतीच्या सिंचनासाठी जीवनरेखा आहे. या हालचालीमुळे तेथील शेती आणि अर्थव्यवस्थेचे मोठे नुकसान होणार आहे.
एवढेच नाही तर भारत आता झेलम नदीवर बांधलेल्या किशनगंगा धरणातून जाणारे पाणी रोखण्याची तयारी करत आहे. या धरणांद्वारे भारत पाण्याचा प्रवाह नियंत्रित करू शकतो, म्हणजेच कोणत्याही पूर्वसूचनेशिवाय पाणी वाढवू किंवा कमी करू शकतो, जे पाकिस्तानसाठी विनाशकारी ठरू शकते.
दरम्यान, सिंधू जल करारांतर्गत सहा नद्यांचे विभाजन करण्यात आले होते. पूर्वेकडील नद्या (सतलज, बियास, रावी) भारताला देण्यात आल्या आणि पश्चिमेकडील नद्या (सिंधू, चिनाब, झेलम) पाकिस्तानला देण्यात आल्या. परंतु भारतात या कराराबाबत बऱ्याच काळापासून प्रश्न उपस्थित केले जात आहेत. अनेक लोकांचा असा विश्वास आहे की तत्कालीन पंतप्रधान जवाहरलाल नेहरू यांनी या बाबतीत आवश्यकतेपेक्षा जास्त उदारता दाखवली. १९६५, १९७१ आणि १९९९ च्या युद्धांमध्येही भारताने हा करार मोडला नाही, परंतु यावेळी भारताने पाकिस्तानच्या दहशतवादी कारवायांना प्रत्युत्तर देण्यासाठी कठोर भूमिका स्वीकारली आहे.
हे ही वाचा :
पंजाब: पाकिस्तानसाठी हेरगिरी करणाऱ्या दोघांना अटक!
तेल अवीवमध्ये क्षेपणास्त्र हल्ला, दिल्लीहून येणारे एअर इंडियाचे विमान अबू धाबीला वळवले!
मनीष सिसोदिया आता ‘या’ प्रकरणात अडकले!
अभिनेत्री वाणी कपूरने ‘अबीर गुलाल’ चित्रपटाच्या पोस्ट इंस्टावरून हटवल्या?
पहलगाम हल्ल्यानंतर करार स्थगित करून चिनाब नदीचे पाणी थांबवणे हा भारताचा राजनैतिक आणि सामरिक (म्हणजे एखाद्या परिस्थितीचा विचार करून घेतलेला निर्णय) मास्टरस्ट्रोक आहे. ८० टक्के शेतीसाठी सिंधू नदी प्रणालीवर अवलंबून असलेला पाकिस्तान आता युद्धाची धमकी देत आहे. पण भारताचा हा पाण्यावरील हल्ला पाकिस्तानला महागात पडणार आहे.
